Σελίδες

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Αράχνη, η κόρη που έγινε έντομο


ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ
Η Aτροπος των Ημερών


Τότε απλώθηκε ο λόγος σαν ιστός
και παγιδεύτηκε στο κέντρο του ο χώρος,
προσμένοντας την αδηφάγο αράχνη.

Εκείνη δρασκέλισε το νεύρο του πράσινου φύλλου,
εκεί όπου διάφανο φώλιαζε το νερό,
με πόδια εμπρός και πόδια πίσω ισορροπώντας,
σέρνοντας και προσθέτοντας το βδελυρό ένδυμά της,
ξεκίνησε από τον ίσκιο του λόγου,
κατεβαίνοντας στη μεριά μας,
μια κι εμείς ορίζουμε τις διαστάσεις του χώρου
και ο χώρος υφαίνει το σχήμα του γύρω από εμάς,
μια κι εμείς είμαστε ο ίδιος ο χώρος
και ο χώρος υπάρχει στον χώρο χάρη σ’ εμάς.
 Απόσπασμα απο το ''Αξιον εστί'' -Οδυσσέας Ελύτης
Σάλεψε σαν το σπέρμα * σε μήτρα σκοτεινή
Το φοβερό της μνήμης * έντομο μες στη γη
Κι όπως δαγκώνει αράχνη * δάγκωσε το φως
Έλαμψαν οι γιαλοί * κι όλο το πέλαγος.

 "Ο ήλιος κυκλοδίωκτος ως αράχνη μ' εδίπλωνεν


Η αράχνη και ο Αγιος (Μίλτος Σαχτούρης)
Μια μεγάλη αράχνη ξεκρέμασε από τον τοίχο την εικόνα του Αγίου και άρχισε να την περιφέρει γύρω γύρω στο δωμάτιο.
Παρά το μεγάλο, εν σχέσει με αυτήν, βάρος της εικόνας, την έσερνε σιγά σιγά ώσπου την έφερε πάλι στη θέση που την είχε ξεκρεμάσει, την κρέμασε πάλι κι εξαφανίστηκε.


Γιάννης Ρίτσος - Ἡ ἀράχνη

 Κάποτε, μιὰ τυχαία κι ἐντελῶς ἀσήμαντη λέξη
προσδίδει μιὰ ἀπροσδόκητη σημασία στὸ ποίημα,
ὅπως π.χ. στὸ ἐγκαταλειμμένο ὑπόγειο, ὅπου
κανεὶς δὲν κατεβαίνει ἀπὸ καιρό, τὸ μεγάλο, ἄδειο κιοῦπι.
στὸ σκοτεινό του χεῖλος περπατάει χωρὶς νόημα μιὰ ἀράχνη,
(χωρὶς νόημα γιὰ σένα, μὰ ἴσως ὄχι γιὰ κείνην).

http://www.theogonia.gr/metamorfoseis/araxni.htm
Αράχνη, η κόρη που έγινε έντομο
Η Αράχνη ήταν κόρη του βαφέα Ίδμονα από την Κολοφώνα. Κατοικούσε στην πόλη της Λυδίας Ύπαιπα. 
Η υφαντική της τέχνη ήταν τόσο ξακουστή ώστε ακόμα και οι Νύμφες πήγαιναν για να θαυμάσουν τα έργα της.  
Όλοι πίστευαν πως η Αράχνη είχε διδαχθεί την τέχνη της από τη θεά Αθηνά. 
Εκείνη όμως το αρνιόταν και προκάλεσε μάλιστα τη θεά σε διαγωνισμό για να φανεί ποια υφαίνει καλύτερα.
Η Αθηνά μεταμορφώθηκε σε γριά και συμβούλεψε την κοπέλα ότι ήταν ασέβεια να προσπαθεί κάποιος να αναμετρηθεί με τους θεούς. 
 Όμως η Αράχνη δεν άκουσε τις συμβουλές της και συνέχισε να προκαλεί τη θεά. 
Τότε η Αθηνά πήρε την κανονική της μορφή κι ο αγώνας άρχισε.
Η Αθηνά στο υφαντό της παράστησε δυο θέματα. Το κεντρικό θέμα ήταν ο αγώνας της με τον Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας. 
Το άλλο απεικόνιζε τέσσερις θνητούς (ένας σε κάθε γωνία του υφαντού) να τιμωρούνται γιατί είχαν τολμήσει να αναμετρηθούν με θνητούς.
Η Αράχνη στο δικό της υφαντό είχε παραστήσει τους έρωτες του Δία και άλλων θεών με θνητές καθώς και τις μορφές που είχαν πάρει για πετύχουν το σκοπό τους.
Η Αθηνά πήρε το έργο της Αράχνης στα χέρια της και προσπάθησε να του βρει ψεγάδια.
 Όταν δεν κατάφερε να του βρει κάποιο ελάττωμα θυμωμένη από τις παραστάσεις του υφαντού και τυφλωμένη από την ζήλια το έσκισε και χτύπησε με το αδράχτι της την κοπέλα στο πρόσωπο.
Η Αράχνη από ντροπή για την προσβολή που της έγινε επιχείρησε να κρεμαστεί.
 Η θεά όμως δεν την άφησε να πεθάνει. Την μεταμόρφωσε στο γνωστό έντομο και την καταράστηκε να είναι πάντα κρεμασμένη καθώς θα εξασκεί την παλιά της τέχνη.
Θεόφιλος, Fragmenta 5, 3
Ὁ δὲ Ζηνοδότειος
Θεόφιλος ἱστορεῖ, ὡς ἄρα ἐν τῇ Ἀττικῇ δύο ἐγένοντο
ἀδελφοὶ, Φάλαγξ μὲν ἄρσην, θήλεια δ' Ἀράχνη τοὔ-
νομα· καὶ ὁ μὲν Φάλαγξ ἔμαθε παρὰ τῆς Ἀθηνᾶς τὰ
περὶ τὴν ὁπλομαχίαν, ἡ δὲ Ἀράχνη τὰ περὶ τὴν ἱστο-
ποιίαν· μιγέντας δὲ ἀλλήλοις στυγηθῆναι ὑπὸ τῆς θεοῦ
καὶ μεταβληθῆναι εἰς ἑρπετὰ, ἃ δὴ καὶ συμβαίνει ὑπὸ
τῶν ἰδίων τέκνων κατεσθίεσθαι.




Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014

Ernesto Roque Sábato -"Αντίσταση"

 Ο Ερνέστο Σάμπατο (24 Ιουνίου 1911 - 30 Απριλίου 2011, ισπανικά: Ernesto Sabato, ήταν Αργεντίνος συγγραφέας ιταλικής καταγωγής.
Γεννήθηκε στις 24 Ιουνίου 1911 στο χωριό Ρόχας στην Επαρχία του Μπουένος Άιρες στην Αργεντινή. Ο πατέρας του ήταν Ιταλός μετανάστης, ενώ η μητέρα του κατά το ήμισυ Αλβανίδα και κατά το ήμισυ Ιταλίδα. 
Ήταν το προτελευταίο από τα έντεκα παιδιά τους. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο χωριό του και κατόπιν φοίτησε στο Εθνικό Κολέγιο της πόλης Λα Πλάτα. Σπούδασε Φυσική στο Universidad Nacional de La Plata.

Ernesto Sabato

ARGENTINA, 1911 - 2011
Ernesto Sabato earned his doctorate in Physics and worked on atomic radiation at the Curie Laboratory in France until 1945, when he dropped science to devote himself exclusively to literature. His three novels and various essays have made an impact on generations of readers, who consider him a 'fellow traveller' for his proximity to human experience. 
  He has received a great deal of recognition for the quality of his work as well as his coherent work as a defender of human rights.
His work has affected many different generations of readers, making Sabato a canonical writer in Argentinian literature and an important figure in the philosophy and defence of human rights. 
He has received many awards for his work including the Cervantes Prize in 1984. Sabato's work has been translated into more than 30 languages.
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/514961/Ernesto-Sabato

Αντίσταση - Ernesto Sabato


Απο το βιβλίο "Αντίσταση" (εκδόσεις Γκοβόστη, 2001) και το "Πριν το Τέλος" (εκδόσεις Γκοβόστη, 2000).

«Nα κάτι για το οποίο αξίζει να υποφέρεις ακόμα και να πεθαίνεις μια κοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, για κείνη την ειρήνη ανάμεσα στους ηττημένους. 

Ένας μόνο πύργος, ναι, αλλά αστραφτερός και άφθαρτος».

«Aπευθύνομαι σε σένα και, μέσω εσού, σε όλα αυτά τα νέα παιδιά που μου γράφουν ή με σταματούν στο δρόμο, ακόμα και σε κείνα που με παρατηρούν από τα άλλα τραπέζια σε κάποιο καφέ και που θέλουν να με πλησιάσουν, αλλά δεν τολμούν.

Δεν θέλω να πεθάνω χωρίς να σας πω αυτά τα λόγια.

Έχω πίστη σε σας.

 Σας έχω περιγράψει τόσα σκληρά περιστατικά και για ένα μεγάλο διάστημα δεν ήξερα αν θα σας ξαναέκανα λόγο για τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Tον κίνδυνο που διατρέχουμε όλοι οι άνθρωποι, πλούσιοι ή φτωχοί. 

Γιατί τούτο είναι που αγνοούν όλοι αυτοί οι εξουσιαστές μας. Δεν ξέρουν ότι και τα δικά τους παιδιά βρίσκονται στην ίδια άσχημη θέση.

Δεν μπορούμε όμως να πέσουμε στην κατάθλιψη, γιατί κατά κάποιο τρόπο είναι και αυτή μια πολυτέλεια που δεν μπορούν να την προσφέρουν οι πατεράδες στα παιδιά τους που πεθαίνουν από την πείνα.

 Kαι δεν είναι δυνατόν να αμπαρωνόμαστε κάθε φορά με όλο και περισσότερη σιγουριά στα σπίτια μας.

Oφείλουμε ν’ ανοιχτούμε στον κόσμο. Nα πάψουμε να θεωρούμε ότι η καταστροφή βρίσκεται εκεί έξω, αλλά να καταλάβουμε ότι καίει σαν μια καλοταϊσμένη φωτιά μέσα στην ίδια την εστία των σπιτιών μας. 

Eίναι η ζωή μας κι η γη μας που βρίσκονται σε κίνδυνο»

 Πηγή κειμένου/εδώ http://momentum-gr.blogspot.gr/2012/05/ernesto-sabato.html

"Αντίσταση"  
Ernesto Sabato

Είναι μέρες που σηκώνομαι από το κρεβάτι με μια τρελή ελπίδα, στιγμές που νιώθω ότι οι
δυνατότητες για μια πιο ανθρώπινη ζωή είναι κοντά μας, φτάνει ν' απλώσουμε το χέρι μας.
Μια τέτοια μέρα είναι η σημερινή.
Κι έτσι, κάθισα το χάραμα να γράψω σχεδόν ψηλαφιστά, βιαστικά, σαν κάποιος που
βγαίνει στο δρόμο να ζητήσει βοήθεια μπροστά στην απειλή μιας πυρκαγιάς ή σαν πλοίο
που, λίγο πριν βυθιστεί, στέλνει έναν ύστατο, φλογερό μήνυμα
σε κάποιο λιμάνι που ξέρει  πως βρίσκεται εκεί κοντά, αλλά έχει κουφαθεί απο το θόρυβο της πόλης και απο την ποσότητα των επιγραφών που θολώνουν τη ματια.
Σας ζητώ να κοντοσταθούμε να σκεφτούμε το μεγαλείο που μπορούμε ακόμα να
αναζητάμε, αν τολμήσουμε να αξιολογήσουμε τη ζωή με άλλο τρόπο.
Μας ζητώ αυτό το κουράγιο που μας τοποθετεί στην πραγματική δάσταση του ανθρώπου.
Όλοι μας, κάποιες φορές υποτασσόμαστε.
Ομως , υπάρχει κάτι που δε λαθεύει ποτέ :είναι η πεποίθηση ό,τι μοναχά οι αξίες του πνεύματος
μπορούν να μας σώσουν απ' το σεισμό που απειλεί την ανθρώπινη διάσταση.
Αν αντί να τροφοδοτούμε εστίες της απελπισίας και της αγωνίας, παθαζόμασταν αποκαλύπτοντας έναν ενθουσιασμό για το καινούργιο, που να εκφράζει την εμπιστοσύνη που ο άνθρωπος μπορεί  να δείξει στην ίδια τη ζωή, το αντίθετο ακριβώς απο την αδιαφορία!
Να σταματήσουμε να κλεινόμαστε μέσα σε τείχη, να λαχταράμε έναν κόσμο ανθρώπινο και να είμαστε κι όλας στο δρόμο....




Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2014

Του χρόνου η αιώρα

Κάθε τέλος σηματοδοτεί την ύπαρξη μιας νέας αρχής.
Το 2014 μετρά  ήδη τα πρώτα του εικοσιτετράωρα, σε λίγο θα σβήσουν τα ''φωτα'' της γιορτής και στον απόηχο όλων αυτών, ας μείνουν να ακούγονται οι ευχές που ανταλλάξαμε για την καινούργια χρονιά.
Ευχές για ένα ελπιδοφόρο ξεκίνημα, γεμάτο με στιγμές,  πρόσωπα, καθαρό βλέμμα, αγωνιστικότητα, αλληλεγγύη <Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε> πιο επιτακτικό απο ποτέ. 
Αλλά και με 'Ερωτα.
Έχουν περάσει περισσότερα από τριάντα χρόνια  όταν  ο Οδ.Ελύτης , έγραφε :
''Μπαίνοντας ο 20ος αιώνας στο τελευταίο του τέταρτο, αισθάνομαι άστεγος και περιττός.
Όλα είναι κατειλημμένα –ως και τ' άστρα.Οι άνθρωποι  έχουν απαλλαγεί απο κάθε παιδεία, όπως την εποχή του Τζέγκις Χαν, και δεν ερωτεύονται ούτε κατ' ιδέαν.''
Αν έτσι αισθανόταν ο ποιητής τη δεκαετία του 70, μπορούμε να φανταστούμε πως θα αισθανόταν σήμερα , που όλα έχουν υποταγεί στην πανταχού παρούσα και πάντα κυριαεχούσα  αρχή του ωφελιμισμού;
Τον κόσμο δεν μπορείς να τον κατακτήσεις θεωρητικά αλλά εμπειρικά.
Να γκρεμίσεις τις μέχρι τώρα ''αλήθειες'' σου αν χρειαστεί.
 Θα μου πεις, για να γκρεμίσεις μια αλήθεια  πρέπει να τοποθετήσεις στη θέση της μια άλλη.
Ναι...Οποια κι αν είναι αυτή, αν εσύ την πιστέψεις αγωνίσου να την κατακτήσεις.
Κανείς δεν θα μας πάρει απ' το χέρι για να μας οδηγήσει στα Ηλύσια πεδία.
 Ο δρόμος για τον 'Ολυμπο είναι μοναχικός, γίνεται όμως ευκολότερος όταν τον διαβαίνουμε μαζί,  για ένα κοινό στόχο και σκοπό.
Ο Ναζίμ Χικμέτ (1958) αναφέρει:
Ανοίγουμε πόρτες
Κλείνουμε πόρτες
Δρασκελάμε πόρτες
Και στο τέρμα του μοναδικού μας ταξιδιού
Μήτε πολιτεία ,μήτε λιμάνι .
Αν είχα δικαίωμα εκλογής να ξαναρχίσω ή όχι τούτο το ταξίδι.
Τούτο το ταξίδι θα το ξανάρχιζα, θα το ξανάρχιζα , θα το ξανάρχιζα..
Ζούμε μια εποχή σεισμικών δονήσεων.
Δίπλα μας , προς στα μάτια μας συντελούνται αλλαγές, που η τριβή με την πιεστική καθημερινότητα δεν μας αφήνει ίσως να τις δούμε καθαρά. 
Οι άξονες πάνω στους οποίους στηρίχτηκε και χτίστηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός ''τρίζουν'' ή γκρεμίζοντα.
Οι τεκτονικές πλάκες του μετακινούνται. «Μα, κι ο σεισμός βαθύτερη την χτίση Θεμελιώνει>
Χρειάζεται ένα θαύμα εδω..
Ο ποιητής μας Γ.Σεφέρης , γράφει:<<Για  να ζήσεις ένα θαύμα , πρέπει  να  σπείρεις το αίμα σου στις οχτώ γωνιές των ανέμων.
Γιατί  το θαύμα δεν είναι πουθενά, παρά  κυκλοφορεί
μέσα στις φλέβες των ανθρώπων>>
Ελάτε, λοιπόν
όλοι μαζί
να φυσήξουμε
αυτό το μικρό καρβουνάκι
στη χόβολη της

ελπίδας
(Τ.Λειβαδίτης)

Καλή χρονιά !

Στίχοι: Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος
Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας
Πρώτη εκτέλεση: Σωκράτης Μάλαμας

Σαν νά ταν σήμερα το χτες,
και αύριο το τώρα
έτσι, βουβά, λικνίζεται
του χρόνου η αιώρα

Στέκω στο σύνορο μπροστά
που νύχτα δεν διαβαίνεις
γιατί ξυπνούν φωνές του χτες
που δεν καταλαβαίνεις

Δεν έχει νόημα να ζητάς
στο σύννεφο μην κλάψει
στον ήλιο μη φιλήσει τη σκιά
στον άνεμο μην τρέξει.

Ήταν εχθές, ήταν μετά
ή μήπως είναι τώρα
όταν το σύννεφο έκλαιγε
κι ο άνεμος χυμούσε
όταν ο ήλιος φίλαγε
σκιά π αναριγούσε;

Εύχομαι να μαι έτοιμος
όταν θα έρθει η ώρα
για να διαβώ το σύνορο
να σπρώξω την αιώρα,

Κι ας σηκωθεί ο άνεμος
το σύννεφο να κλάψει
ο ήλιος να φιλήσει τη σκιά
η μνήμη να φωνάξει.