Τα Θαλασσοπούλια στις ελληνικές θάλασσες Θαλασσοπούλια δεν είναι μόνο οι γλάροι! Αλλά ακόμα και αυτοί δεν είναι όλοι ίδιοι μεταξύ τους. Οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν έξι είδη θαλασσοπουλιών: τον Αιγαιόγλαρο, τον Ασημόγλαρο, τον Θαλασσοκόρακα, τον Αρτέμη, τον Μύχο και τον Υδροβάτη. Το να ψάχνεις την τροφή σου στη θάλασσα είναι μια δύσκολη δουλειά. Όπως και οι ψαράδες όμως έτσι και τα θαλασσοπούλια έχουν δύο επιλογές: ή τη σιγουριά της γνωστής ακτής με τα μικρά όμως κοπάδια ψαριών ή τη μεγάλη ανταμοιβή με τις σπουδαίες ψαριές που ωστόσο βρίσκονται στο άγνωστο πέλαγος.
Τα θαλασσοπούλια που ψαρεύουν κοντά στην ακτή μετακινούνται πολύ λιγότερο από τα είδη που βγαίνουν στο ανοιχτό πέλαγος. Τα παράκτια είδη, όπως λέγονται, θα τα δούμε να πετάνε κατά μήκος των ακτών, να γυρίζουν στα λιμάνια, να κάθονται στα βράχια και το πολύ-πολύ μετακινούνται από νησί σε νησί. Τα θαλασσοπούλια που ανήκουν σε αυτά τα είδη διανύουν μόλις μερικές δεκάδες χιλιόμετρα ανά μέρα.
Τα παράκτια θαλασσοπούλια του Αιγαίου, το Θαλασσοκόρακα, τον Αιγαιόγλαρο και τον Ασημόγλαρο δεν θα τα δούμε να τρέφονται στα ανοιχτά εκτός κι αν ακολουθούν κάποιο ψαροκάικο, εκεί δηλαδή όπου η τροφή είναι εξασφαλισμένη.
Αντίθετα, τα πελαγικά θαλασσοπούλια είναι αξεπέραστα στο πέταγμα, διανύουν τεράστιες αποστάσεις κάθε μέρα και δεν θα τα δούμε συχνά κοντά στη στεριά. Έτσι στα ανοιχτά θα δούμε τα πελαγικά είδη, δηλαδή τον Αρτέμη και το Μύχο και τον μικροσκοπικό Υδροβάτη.
Όσον αφορά τις αποστάσεις που μπορεί να διανύσουν τα πελαγικά θαλασσοπούλια ενδεικτικά, ο Αρτέμης μπορεί άνετα να διανύσει 500 χιλιόμετρα σε μια διαδρομή ρουτίνας για να φέρει τροφή στη φωλιά! Γνωρίστε τα θαλασσοπούλια που ζουν στις ελληνικές θάλασσες:
Αιγαιόγλαρος: ο παραδοσιακός νησιώτης Ο κατεξοχήν γλάρος του πελάγους αναγνωρίζεται από το σκουρόχρωμο κόκκινο
ράμφος. Αποφεύγει τα κατοικημένα νησιά, προτιμώντας να ψαρεύει στην
ανοιχτή θάλασσα και να φωλιάζει ομαδικά στις ακατοίκητες νησίδες. Οι
περισσότερες αποικίες Αιγαιόγλαρου στην Ελλάδα βρίσκονται στο νότιο και
το ανατολικό Αιγαίο.
Οι άνθρωποι ψαρεύουν εντατικά στα παράκτια νερά και παίρνουν τα μικρά αφρόψαρα που είναι η μοναδική τροφή του. Επιπλέον, όταν επισκέπτονται τις ακατοίκητες νησίδες διώχνουν τους ενήλικους Αιγαιόγλαρους αφήνοντας αυγά και νεοσσούς εκτεθειμένα στο ζεστό ήλιο και τους θηρευτές, όπως οι Ασημόγλαροι, οι γάτες και οι αρουραίοι.
Θαλασσοκόρακας: ο επίμονος δύτης Ο Θαλασσοκόρακας δεν ταυτίζεται με την κλασσική εικόνα των θαλασσοπουλιών. Συνήθως συναντάται σαν μια μαύρη φιγούρα που κάθεται στα βράχια της ακτής ή να κολυμπά μισοβυθισμένος στο νερό. Ψαρεύει κολυμπώντας κάτω από την επιφάνεια και γι’ αυτό μπορεί να πιαστεί και να πνιγεί σε δίχτυα ή να προσβληθεί από πετρελαιοκηλίδες. Υπάρχει παντού στις ελληνικές θάλασσες, αλλά σε μικρούς αριθμούς και είναι πιο κοινός στο κεντρικό και το βόρειο Αιγαίο.
Ασημόγλαρος: ο πανταχού παρών
Ο γνώριμος γλάρος
πίσω από τα πλοία και πάνω από τη στεριά. Χάρη στην άφθονη τροφή που
βρίσκει στους σκουπιδότοπους, έχει πολλαπλασιαστεί υπερβολικά με
αποτέλεσμα να επιβαρύνει άλλα θαλασσοπούλια, αρπάζοντας αυγά και
νεοσσούς ή καταλαμβάνοντας τις καλύτερες θέσεις φωλιάσματος.
Αρτέμης: ο θαλασσοπόρος Μοιάζει με γλάρο, αλλά συγγενεύει με τα άλμπατρος τα θαλασσοπούλια των
ωκεανών του νότου και -όπως αυτά- νοιώθει άνετα στην ανοιχτή θάλασσα και
διανύει καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα πετώντας ανάμεσα στα κύματα.
Φωλιάζει στις ακατοίκητες νησίδες της Μεσογείου, αλλά ξεχειμωνιάζει στον
νότιο Ατλαντικό. Διαβάστε περισότερα / ΕΔΩ
Η ''ποίηση'' των γλάρων
Γυναίκα Νίκος Καββαδίας (απόσπασμα) Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία. Παίξε στον άνεμο τη γλώσσα σου και πέρνα Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία Το φίδι σκίζεται στο βράχο με τη σμέρνα.
Σαλτάρει ο γλάρος το δελφίνι να στραβώσει. Τι με κοιτάς; Θα σου θυμίσω εγώ πού μ’ είδες; Στην άμμο πάνω σ’ είχα ανάστροφα ζαβώσει τη νύχτα που θεμέλιωναν τις Πυραμίδες
Αρμίδα-Νίκος Καββαδίας
Η πλώρια Γοργόνα μια βραδιά
πήδησε στον πόντο μεθυσμένη,
δίπλα της γλιστρούσαν συνοδιά
του Κολόμβου οι πέντε κολασμένοι.
Κι έπειτα στις ξέρες του Ακορά
τσούρμο τ’ άγριο κύμα να μας βγάλη
τέρατα βαμμένα πορφυρά
με φτερούγες γλάρων στο κεφάλι.
Κώστας Καρυωτάκης-Ποιητές (απόσπασμα)
Σα γλάρος μαυροφτέρουγος πετά η ψυχή μου, σμίγει με την ψυχούλα του νερού και τηνε πάει ο άνεμος και τηνε πάει το κύμα κι είναι παιχνίδι του καιρού.
Γιώργος Σαραντάρης, Σβήνω τη μουσική του αγέρα
Σβήνω τη μουσική του αγέρα Και σε ακούω Πλάση από τριαντάφυλλα Κι από σύννεφα Τώρα που μιλούν οι γλάροι Και κρέμεται η θάλασσα Σαν σφεντόνα Πάνω σε μιά παροδικη Απουσια
Η φωνή σου είναι το φως που πέφτει σαν σκιά Σαν να ήτανε Βουνό θεόρατο Ο ήλιος.
(1939)
Έλα.Οι γλάροι μ' αναγγέλνουν -Γιώργος Σαραντάρης Έλα Οι γλάροι μ' αναγγέλνουν Πίσω από την πόρτα σου Άνοιξε Να πιω νερό Και οι φλέβες μου να τρέξουν Με το ρυάκι της υγείας Και τα χρώματα ν' ανθίσουν Πιο μακριά κι από το χώμα πιο μακριά κι από το αίμα της δικής μου καρδιάς.
Ο ΓΛΑΡΟΣ Γιάννης Σκαρίμπας ΑΠΑΝΤΕΣ ΣΤΙΧΟΙ 1936-1970 (εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ) Ώρα καλή στου απείρου την καρδιά γλάρε μου βραδυνέ που φεύγεις - πλοίο, μετά από σένα η νύχτα, η σιγαλιά, η κάμαρα μου, ένα φωσάκι, ένα βιβλίο. Πήγαινεις συ... Εγώ εκπεσμένο αλαργινό αδέλφι σου νοσταλγικό εδώ μένω, ένα βιβλίο, ένα φωσάκι -και πονώ- μια καμαρούλα - αδέλφι μου υψωμένο. Κι όλο πετάς. Ώρα καλή κι έχω δουλειά στο χούμα δω που βρέθηκαν οι καημοί μου, άσπρα να κάμω τα χρυσά μου τα μαλλιά κι ύστερα να λυγίσω το κορμί μου. Κι από ακοντά (μην απορείς και μη ρωτάς) σιγά θα φύγω έχω δουλειά γλάρε μου - πλοίο ένα βραδάκι που λευκός συ θα πετάς σαν νάσαι το ανοιγμένο μου βιβλίο...
Οδυσσέας Ελύτης Του Αιγαίου Ο έρωτας Το αρχιπέλαγος Κι η πρώρα των αφρών του Κι οι γλάροι των ονείρων του Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει Ένα τραγούδι Από τους Προσανατολισμούς Οδυσσέας Ελύτης Ο γλάρος Στο κύµα πάει να κοιµηθεί δεν έχει τι να φοβηθεί Μήνας µπαίνει µήνας βγαίνει γλάρος είναι και πηγαίνει
ΛΟΓΑΡΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΡΟΣΙΕΣ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ Στιγμές του, με νερά τα οράματα Της ακοής του, με φτερά τις τύψεις του Α! Ζωή Παιδιού που γίνεται άντρας Πάντα κοντά στην θάλασσα όταν ο ήλιος Τον μαθαίνει ν’ ανασαίνει κατά εκεί που σβήνεται Η σκιά ενός γλάρου(Οδυσσέας Ελύτης)
Απο τους "Προσανατολισμούς" του Οδυσσέα Ελύτη (απόσπασμα) Φλοίσβος φιλί στη χαϊδεμένη του άμμο - Έρωτας Τη γαλανή του ελευθερία ο γλάρος Δίνει στον ορίζοντα Κύματα φεύγουν έρχονται Αφρισμένη απόκριση στ' αυτιά των κοχυλιών
Ελύτης, Έφερα τη ζωή μου ως εδώ(απόσπασμα) Κανένα κύμα δεν κρατάει στο στήθος του κακία Λύπες που γίνανε σεντόνια και χτυπούν στον άνεμο για να στεγνώσουν, και ξαναχτυπούν στον άνεμο για νά 'ναι οι γλάροι Δίπλα τους, στο πλευρό τους, ποιές νά είν' αυτές Ποιός κόπος ήμερος, ποιά σπασμένη ενότητα, ποιός θρήνος 'Ω χαρά τραυματισμένη, μιας στιγμής χωρητικότητα πού κλονίζει αιώνες !
Δ' Επι σκηνής- Γ-Σεφέρης
Μα μπορεί να κακοφορμίσει η θάλασσα ;
Ενα δελφίνι την έσκισε μια φορά
κι ακόμη μια φορά
η άκρη του φτερού ενός γλάρου.
Κώστας Βάρναλης
“Να σ’ αγναντεύω, θάλασσα”(απόσπασμα)
Να σ’ αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω απ’ το βουνό ψηλά στρωτή και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω απ’ τα μαλάματά σου τα πολλά.Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι, τ’ ακρόγιαλα σαν μεταξένιοι αχνοί και με τους γλάρους συνοδιά κάποτ’ ένα καράβι ν’ ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί.
1. L'Albatros— Charles Baudelaire
Souvent, pour s'amuser, les hommes d'équipage Prennent des albatros, vastes oiseaux des mers, Qui suivent, indolents compagnons de voyage, Le navire glissant sur les gouffres amers.
À peine les ont-ils déposés sur les planches, Que ces rois de l'azur, maladroits et honteux, Laissent piteusement leurs grandes ailes blanches Comme des avirons traîner à côté d'eux.
Ce voyageur ailé, comme il est gauche et veule! Lui, naguère si beau, qu'il est comique et laid! L'un agace son bec avec un brûle-gueule, L'autre mime, en boitant, l'infirme qui volait!
Le Poète est semblable au prince des nuées Qui hante la tempête et se rit de l'archer; Exilé sur le sol au milieu des huées, Ses ailes de géant l'empêchent de marcher.
ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ-CharlesBaudelaire Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης, που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.
Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι, τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.
Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός! Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει! Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.
Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου, σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του. μτφρ. Αλέξανδρος Μπάρας (1906-1990) http://www.sarantakos.com/language/par-albatros.html
Γῆ τῶν ἀπουσιῶν-Κική Δημουλά (Aπόσπασμα)
Τώρα θὰ κοιτάζεις μία θάλασσα
Ἡ διάθεση νὰ σὲ ἐντοπίσω
στὴ συστρεφόμενη ἐντός μου γῆ τῶν
ἀπουσιῶν
ἔτσι σὲ βρίσκει:
πικρὴ παραθαλάσσια ἀοριστία.
Ἡ σκέψη σου, μετὰ ἀπὸ τόση θάλασσα,
κατέβηκε ἀπὸ γλάρος,
βάζει τὸ δέρμα τῆς προσαρμογῆς
καὶ χάνεται.
Κική Δημουλά-Απόσπασμα Άπαντα τα λάμδα της θαλάσσης προσεκτικά να τ’ ανεβάζει ένα ένα μέσα σε διάφανα μπλε σταγονίδια μη σπάσουν ο γερανός του γλάρου.
Κυματοφιλία – Χάρις Κοντού
ΚΥΜΑΤΟΦΙΛΙΑ
Ήμουν ένας σαστισμένος γλάρος και τίποτε άλλο. Οδηγήθηκα στο κρατητήριο των αισθήσεων. Το κύμα που ερωτεύτηκα μου κούφαινε τ’ αυτιά. Έχει μια πρωτόγονη εφηβική ματαιοδοξία.
Με γέμιζε θάλασσα κι αισθήσεις. Είναι τόσο όμορφος όταν θυμώνει. Οι αφροί πεταρίζουν στα βλέφαρα. Καίγονται τα μάτια μου από τυφλό, αγνό, πελαγίσιο έρωτα. Και τι δε θα’ δινα ν’ ανεμοδέρνομαι στα υγρά του δάχτυλα.
Να τον βλέπω να ξεβράζει το λυγμό πάνω στο στήθος μου. Να σέρνεται με δυο πόδια μαραμένα πάνω στα βότσαλα. Κι αυτές οι αγράμματες, στρογγυλές μάζες να τον κοιτάζουν με τα βαθουλωτά τους μάτια, να κρέμονται απ’ τα σκασμένα χείλη, αχόρταγα να τους ποτίσει λίγη γνώση από αφρό κι αλάτι.
Να τον ακούω να τους ψιθυρίζει μελωδικά τις σκέψεις του, να μουσκεύει την αδράνεια. Τα πιο έξυπνα να τα τραβάει στη δίνη του. Τα πιο κουτά να χάνονται μες στην ατέλεια της στεριάς.
Να τον βλέπω να ξεβράζει το λυγμό πάνω στο στήθος μου. Να σέρνεται με δυο πόδια μαραμένα πάνω στα βότσαλα. Κι αυτές οι αγράμματες, στρογγυλές μάζες να τον κοιτάζουν με τα βαθουλωτά τους μάτια, να κρέμονται απ’ τα σκασμένα χείλη, αχόρταγα να τους ποτίσει λίγη γνώση από αφρό κι αλάτι.
Να μου γράφει ποίηση με ομοιοκαταληξία. Να κράζουν οι ψαλιδοχέρηδες γλάροι από ζήλεια. Να χορεύω κι ο ρυθμός του να πάλλεται. Να ξεχνάω το γένος μου. Να ζω για τη στεριά που θα τον φέρει στα πόδια μου.
Με χτύπησαν πολύ στο κρατητήριο.
H κυματοφιλία τιμωρείται στις μέρες μας. Όπως και η ιδεοφυγή. Σκούπισα το ματωμένο μου ράμφος. Ετοιμαζόμουν για την οριστική, ανεξάντλητη πτώση. Όταν σμίγει το νερό με το ύψος. Το ποινικό μου μητρώο είναι από καθαρό γυαλόχαρτο.
Κρεμάστηκε η νιότη μου απ’ το ταβάνι του κελιού.
Ήταν τόσο ανώφελος ο έρωτας μ’ ένα κύμα.
[Από την ποιητική συλλογή Οι κερασιές το χειμώνα είναι μια κόκκινη επανάσταση (Εκδ. Γαβριηλίδης, 2012).]
http://frear.gr/?p=4480
Αφιερωμένο σε όσους χαράζουν τις διαδρομές τους, πάνω στο χάρτη των ονείρων και της καρδιάς τους, πέρα απο τα ορόσημα και τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη.
Αρμενίζουν τις θάλασσες της ζωής, με ξεναγό την ψυχή εκεί που το αδύνατο φαντάζει δυνατό, το ανέφικτο, εφικτό, με την πυξίδα στραμμένη στο μέρος της καρδιάς.
Ακολουθούν τις γραμμές ενός ορίζοντα, αψηφώντας τα σημάδια ενός προδιαγεγραμμένου τέλους.
Αφήνονται στο κύμα δεν κυνηγούν χίμαιρες, μόνο την πορεία των γλάρων, σαν μια μοίρα αλήτισσα δεμένη στου χρόνου το κατάρτι. {Mαρία Λαμπράκη}
