Ο Δανός φιλόσοφος Soren Kierkegaard (1813-1855) υπήρξε μία από τις κυριότερες μορφές της ευρωπαϊκής θεολογίας, κατά πολλούς ο σπουδαιότερος σύγχρονος χριστιανός στοχαστής.
Ο Wittgenstein, που έμαθε δανικά για να τον διαβάζει στο πρωτότυπο, τον θεωρεί τον πιο βαθυστόχαστο φιλόσοφο του 19ου αιώνα και ο George Steiner ισάξιο σε οξυδέρκεια με τον Dostoevsky και τον Nietzsche. Για πρώτη φορά στα ελληνικά παρουσιάζονται κείμενα από ολόκληρο το έργο του ανθρώπου που μετέτρεψε το μύθο του χριστιανισμού σε πνευματικότητα, όπως παρατηρεί ο γνωστός Βρετανός φιλόσοφος Don Cupitt. Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται ορισμένα από τα σημαντικότερα κείμενά του. Ένας πρωτοπόρος του σύγχρονου φιλοσοφικού στοχασμού.
Αποσπάσματα
«Οι
άνθρωποι παραπονιούνται ότι η ζωή είναι άχαρη και θλιβερή – όμως στην
παραπάνω φράση πιστεύω πως υπάρχει αιώνια χαρά! Παραπονιούνται πως η ζωή
είναι μονότονη και άνοστη – όμως σε μια τέτοια σκέψη υπάρχει αιώνια
ένταση! (…) Οταν υποφέρεις, προσπάθησε να ακούσεις!
Λένε ότι ο κόσμος,
το περιβάλλον, οι συναναστροφές εμποδίζουν κάποιον στο δρόμο προς την
ευτυχία. Στην ουσία ο ίδιος ο άνθρωπος εμποδίζει το δρόμο. Είναι τόσο
προσκολλημένος σε όλα αυτά, που δεν μπορεί να αποσπάσει τον εαυτό του
για να ανανεωθεί και να αντλήσει ελπίδα. Είναι διαρκώς στραμμένος προς
τα έξω αντί να είναι στραμμένος προς τα μέσα. Διατηρεί επικοινωνία με
τον εχθρό μέσα από… την ελπίδα της ανωριμότητας.
»Η
δοκιμασία στερεί αυτή την ελπίδα. Η δοκιμασία σού στερεί αυτά που θες να
ξαναζήσεις, ακόμη κι αν η διβουλία δεν σε έχει εγκαταλείψει. Κι εσύ
πρέπει να ελπίζεις πως, αν δεν τα καταφέρεις με την πρώτη, έχεις κι
άλλες ευκαιρίες να επανορθώσεις για τις τόσες σου αποτυχίες…
Ομως η
δοκιμασία βαστά ακόμα, γιατί σκοπός της είναι να επαναφέρει την ελπίδα.
Οχι να σου τη δώσει, αλλά να την επαναφέρει. Κάθε άνθρωπος έχει μέσα του
κρυμμένη την ελπίδα του αιώνιου. Η δοκιμασία είναι αυτή που την
επαναφέρει… Διδάσκει την αφύπνιση…».
Αναφερόμενος στον ρόλο του ως συγγραφέα, ο Δανός φιλόσοφος Σαίρεν Κίρκεγκωρ γράφει: "[...] σε ό,τι αφορά την έννοια της ύπαρξης και την έννοια της χριστιανοσύνης, ενεργώ σαν ένας κατάσκοπος που υπηρετεί μια ανώτερη υπηρεσία, αυτή μιας ιδέας. Δεν έχω κάτι νέο να διακηρύξω, ούτε την εξουσία να διακηρύξω, δεν λειτουργώ φανερά αλλά μυστικά [...] είμαι σαν ένας κατάσκοπος που πληροφορείται τις παρανομίες, τις απάτες και τις ύποπτες υποθέσεις, ένας που δεν παύει να παρακολουθεί, ενώ ο ίδιος βρίσκεται κάτω από την πιο αυστηρή παρακολούθηση [...]" Ο Σαίρεν Κίρκεγκωρ, ο επονομαζόμενος Κατάσκοπος του Θεού, παρατηρεί με προσοχή το θρησκευτικό κατεστημένο της χώρας του, προκειμένου να διασαφηνίσει, για τον απλό άνθρωπο, την εικόνα του πραγματικού χριστιανού, επαναπροσδιορίζοντας τις θεμελιώδεις έννοιες της εσωτερικότητας και της πίστης. Στο βιβλίο παρουσιάζεται η εξέλιξη της προσωπικότητας του φιλοσόφου-επιθεωρητή από τα νεανικά γραπτά του έως τα τελευταία του ημερολόγια. Πολλά από τα κείμενα μεταφράζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά.
Søren Kierkegaard [Ο κατάσκοπος του Θεού]
«Σκοπός μου είναι ο απλός άνθρωπος» τονίζει στα ημερολόγιά του. Απευθύνεται σε εκείνον που έχει την αγνότητα της καρδιάς να θέλει μόνο ένα πράγμα, σε εκείνον που αν θέλει αγνά και ειλικρινά μόνο ένα πράγμα, μόνο το καλό μπορεί να θέλει, είτε είναι καθηγητής είτε υπηρέτης.
«Για να μπορώ να αντέξω μια πνευματική ένταση σαν τη δική μου χρειάζομαι την ψυχαγωγία που παρέχει η τυχαία συνάντηση με τους απλούς ανθρώπους στο δρόμο, αφού η επαφή με τους λίγους εκλεκτούς δεν είναι ψυχαγωγία».
«Όταν μέσα από το παράθυρο βλέπουμε
κάποιον να παραπατά στο δρόμο, η συμπεριφορά του μας φαίνεται παράξενη.
Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι πασχίζει να βαδίσει ενάντια στη θύελλα».
ΠΗΓΗ
