Σελίδες

Κυριακή 15 Μαΐου 2022

Η Κερασιά στην ποίηση και τη Ζωγραφική

  • Κερασιά

    Λατινική ονομασία: Prunus avium L.

    Οικογένεια: Rosaceae

    Καταγωγή: Κασπία - Μαύρη θάλασσα

    Τα άνθη της κερασιάς στην Ιαπωνία (sakura) έχουν συνδεθεί με την εφημερότητα της ζωής και την αποδοχή του πεπρωμένου με χάρη και ετοιμότητα.
Πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, ο συμβολισμός αυτός χρησιμοποιήθηκε για να εμπνεύσει στο λαό ενωμένη εθνική συνείδηση και πολεμικό πνέυμα, παρομοιάζοντας τους ιάπωνες στρατιώτες να σκορπίζονται μυριάδες όπως τα πέταλα της κερασιάς που πέφτουν.

Ιάπωνες πιλότοι ζωγράφιζαν άνθη κερασιάς στα αεροπλάνα τους πριν να πετάξουν για επιχείρηση αυτοκτονίας ή έπαιρναν κλαδιά από ανθισμένες κερασιές μαζί τους στις αποστολές τους. Με τον τρόπο αυτό η πτώση των ανθέων κερασιάς απ'τον ουρανό δήλωνε τη θυσία των νέων προς τιμήν του emperor. Η ιαπωνική κυβέρνηση ακόμη ενίσχυε την πεποίθηση οτι οι ψυχές των πεσόντων στρατιωτών μετενσαρκώνονταν σε άνθη κερασιάς

Ο Γιαπωνέζος ποιητής Μοτούρι Νορινάγκα,  έγραψε κάποτε: Αν με ρωτούσαν για την ψυχή της Ιαπωνίας / θα έλεγα πως / αυτή είναι / σαν τα άνθη των άγριων κερασιών / που λάμπουν στον πρωινό ήλιο.

Kobayashi Issa (1763 –1828)

«
Μπορεί αυτός ο κόσμος

να είναι ένα λάθος,

αλλά οι κερασιές ανθίζουν»

  • .https://www.tsougrana.eu/karpofora/kerasia

Charles-Amable Lenoir - Portrait of a young girl with cherries


Emile Munier - Jam
ΤΑ ΚΕΡΑΣΙΑ-
Γεώργιος Δροσίνης, Ειδύλλια (1884).

Στη μικρή μου κερασιά
κρεμασμένα·

ντροπαλά, μισοκρυμμένα
μες στων φύλλων τη δροσιά
ροδοκοκκινίζουνε,
σαν χειλάκια που φιλιά
λαχταράνε,

μα δεν θέλουν να το πούνε
και γελούν με μαργιολιά
και με δαιμονίζουνε.


Émile Munier - Girl with Basket of Cherries

Γιώργου Σεφέρη, «L’ angolo franciscano» 
Ανάμεσα στις μέρες του κερασιού και τις μέρες του βύσσινου, 
όταν αρχίζουν τα βερίκοκα να γίνουνται 
και δεν ακούς να πέφτουνε τα μήλα, 
το μικρό περιβόλι χωρίς ορίζοντα 
κι οι φυλλωσιές δίνουν τα χέρια ολούθε και σε κλείνουν.
 
Ανάμεσα σε τούτα τα βουνά με χρώμα πέρα απ’ τη ζωή 
σ’ αυτές τις ερημιές, στεγνούς βυθούς 
από πελάγη που άλλοτε θα να ‘χες αρμενίσει, 
στο μικρό περιβόλι, να οι καρποί 
να τα παιδιά της θρησκείας· 
άγουρες προσφορές ώριμες προσφορές, προσφορές σάπιες.

– Πώς γίναμε έτσι; 
Ρώτα καλύτερα 
τους επωδούς τους μάγους και τους φαρμακούς, 
για μένα φτάνει 
να βλέπω αυτή τη φυλλωσιά, τούτο το σώμα· 
άγουρες γωνιές ώριμες γωνιές, γωνιές χτυπημένες.

Τα κεράσια πέρασαν τα μήλα θ’ αργήσουν ακόμη 
και το φεγγάρι με θολωτά φτερά περιστεριού 
στα λινά ντυμένο 
καθώς ακούω στη μικρή δεξαμενή την ακατάπαυτη στάλα, 
κομπολόι μαθητευόμενου, χάντρες από φτωχό πανηγύρι- 
κι η πόρνη κρατώντας τσακισμένο γυαλί τα μύρα 
κάτω στις ιτιές των Σοδόμων.


 Χρίστος Λάσκαρης, «Διαβάζοντας ένα ποίημα» 
Διάβαζα ένα ποίημα για την άνοιξη 
όταν την είδα να έρχεται από μακριά: 
μισή γυναίκα, 
μισή όνειρο. 
Κατέβαινε το μονοπάτι κάτω 
στεφανωμένη 
με άνθη κερασιάς. 
Τότε κατάλαβα 
τι δύναμη έχουν τα ποιήματα.


 Vladislav Hristov, μτφρ. Εμίλια Αβγκίνοβα
τρίτη ημέρα άπνοιας
να μη πέσει
το τελευταίο άνθος της κερασιάς


Zuber Buhler Fritz - The Cherry Thieves
 
 Κωστής Παλαμάς, «Κεράσια» (1882)

Το Μάη έχ’ η άνοιξη, τα χελιδόνια ο Μάρτης,
ο Απρίλης τα τριαντάφυλλα, κι ο Μάης τα κεράσια.
Κεράσια, καλώς ήρθατε βαθιά βαθιά λουσμένα,
σαν τιμημένες παρθενιές, μες στης ντροπής το χρώμα.

Εσάς και τα τριαντάφυλλα, σα δίδυμ’ αδερφάκια,
με μια πνοή του ο Θεός σας έριξ’ εδώ κάτου,
σας έχει δώσει και των δυο την άνοιξη πατρίδα,
κεράσια, τη γλυκάδα του, την ευωδιά του, ρόδα,
και τη ζωή σας λιγοστή, σαν κάθε ωραίου δω κάτου!

Όταν σας βλέπω το πρωί στο δέντρο σας απάνου,
της γης κοράλλια ολόγλυκα, μικρούλια μου κεράσια,
πότε μου φαίνεσθε δροσιάς σταλαγματιές βαμμένες
μες στην πορφύρα της Αυγής,
και πότε χείλ’ ηδονικά κι αμέτρητα χειλάκια
που στέκεσθε σιωπηλά, με γέλιο, σα να θέτε
να μου ειπείτε κατιτί, κι εγώ να το γνωρίζω
πως είναι γλυκοφίλημα αυτό το μυστικό σας…


John Russell - Small Girl Presenting Cherries

Σας καρτερούνε με καημό παιδάκια και κορίτσια,
και σας θωρούνε αχόρταγα στα καλαθάκια μέσα,
και τώρα εκεί τριγύρω σας, γυρνούν σαν πεταλούδες,
και τώρα πάλι σταματούν, κι απάνου σας ξεχνιούνται,
όπως ξεχνιούνται στη γωνιά τα βράδια του χειμώνα,
όταν τους λέγ’ η μάνα τους ωραία παραμύθια.

Σας καρτερεί τριαντάφυλλο αντάμα και κεράσι,
κι η γελαστή αδελφούλα μου, η καστανή μου αγάπη,
την άσπρη την ποδίτσα της μ’ εσάς να τη γεμίσει,
να σας κρεμάσει μια χαρά στ’ αφτιά της ταίρι ταίρι,
σκουλαρικάκια ατίμητα που τόσο θα της στέκουν,
να ’ρθεί μπροστά μου να σταθεί και να μ’ αποτρελάνει!


William-Adolphe Bouguereau - The Cherry Branch

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΚΕΡΑΣΙΩΝ-
Jean Baptiste Clément, μετ: Λέλια Παντελόγλου

Όταν θα τραγουδάμε στων κερασιών την εποχή
Το χαρούμενο αηδόνι, το κοτσύφι πειραχτήρι
Όλοι θα έχουν γιορτή
Οι νιες θα έχουν ξελογιαστεί
Κι οι νέοι θα γεμίζουν με ήλιο το ποτήρι

Όταν θα τραγουδάμε στων κερασιών την εποχή
Δυνατά θα σφυρίζει το κοτσύφι πειραχτήρι
Μα λίγο κρατά των κερασιών η εποχή
Που ζευγάρια τα κόβουμε να ονειρευτούμε
Σκουλαρίκια στ’ αφτί

Κεράσια του πόθου έχουν ντυθεί
Σαν αίματος στάλες στα φύλλα κυλούνε
Μα λίγο κρατά των κερασιών η εποχή
Ρουμπινιών σκουλαρίκια που θα ονειρευτούμε

Όταν βρεθείτε στων κερασιών την εποχή
Αν του έρωτα οι πόνοι σας φέρνουν φοβέρα
Μακριά από τις νιες
Εγώ που δεν φοβάμαι τις μαχαιριές
Χωρίς να υποφέρω δεν ζω ούτε μέρα

Όταν βρεθείτε στων κερασιών την εποχή
Του έρωτα οι πόνοι θα είναι εκεί πέρα

Παντοτινά θ’ αγαπώ των κερασιών την εποχή
Αγάπη από τότε που κρατώ στην καρδιά
Μια πληγή ανοιχτή
Και όποια μοίρα κι αν μου δοθεί
Ποτέ δε θα έβρω στον πόνο γιατρειά

Παντοτινά θ’ αγαπώ των κερασιών την εποχή
Και τη μνήμη που κρατώ βαθιά στην καρδιά

 Ευγένιος Σπαθάρας, «Κερασιές»
Μας λείπω
θέλω να πω εμάς τους δυό μαζί
όπως οι κερασιές λείπουν στην άνοιξη

Από μια μικρή ιδιοτροπία
από ένα πείσμα αρνούνται ν’ ανθίσουν
Ανόητες Κερασιές

«Οι κερασιές θ’ανθίσουν και φέτος»-Μενέλαος Λουντέμης
Οι κερασιές θ’ ανθίσουνε και φέτος στην αυλή
και θα γεμίσουνε με άνθη το παρτέρι.
Πικρή που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!
 
Άνοιξε το παράθυρο στην πρωινή γιορτή,
για νάμπουν οι μοσκοβολιές από το περιβόλι.
Αχ, κάθε του τριαντάφυλλο και μια πληγή από βόλι,
είναι για σε, ποιητή!
 
Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!
 
Κουράστηκα  να σε καρτερώ, Έρωτα, και να λιώνω,
πα’ στο βιβλίο της ζωής σκυμμένος μια ζωή!
Μ’ αν ήτανε να ‘ρχόσουνα για ένα έστω πρωί
χίλια θε να ‘δινα πρωινά να ζούσα εκείνο μόνο!
 
Πικρή  που είν’ η άνοιξη σαν είσαι δίχως ταίρι,
πικρή που ‘ν’ η ζωή!


Cherry
Painting-Fritz Zuber-Buhler
πηγη

ΟΙ ΚΕΡΑΣΙΕΣ ΑΝΘΙΖΟΥΝ-
Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου,
 Ποιήματα για ένα καλοκαίρι (1963)
Οι κερασιές ανθίζουν πάλι. Πρόσκαιρες
έρχονται και περνούν με τη βροχή
βλασταίνουνε με το φιλί κι ύστερα σβήνουν

Γι’ αυτό τις ψηλαφίζω και πικραίνομαι
φυτοζωούν για λίγο κι ύστερα εξατμίζονται
μαζί με το φιλί σου, χάνονται
για πάντα μες στο ρεύμα του καιρού


Pablo Neruda (απόσπασμα)


Σ ‘αγαπώ γιατί σε βλέπω να αντανακλάς
σε όλα όσα είναι όμορφα
Πες μου… είσαι απόψε
ακόμα στα όνειρά μου?
Ένιωσα ένα χάδι στο πρόσωπό μου
που φτασε στην καρδιά
Θα ήθελα να φτάσω στον ουρανό
και με τις ακτίνες του ήλιου να γράψω σ ‘αγαπώ
Θα ήθελα να φυσάει ο άνεμος κάθε μέρα στα μαλλιά σου για να νιώθω ακόμη και από μακριά το άρωμά σου!
Θα ήθελα να κάνω μαζί σου
αυτό που η άνοιξη κάνει στη κερασιά.