Τα ''αειθαλή ρόδα'' της Ποίησης

Ν-Βρεττάκος

Η ανοιγμένη φλέβα

Δέσε απόψε τη σπασμένη μου φλέβα.
Ο σφυγμός μου αδυνάτισε. Προσπαθείς να την κλείσεις
μ’ ένα άσπρο τριαντάφυλλο.
Έγινε κόκκινο.
Όλο κοκκίνισαν.
Τα σεντόνια μου έγιναν
παραπόταμοι ανάμεσα
στα βουνά. Παραπόταμοι
κόκκινοι
ανάμεσα
στ’ άστρα

 Το τριαντάφυλλο-Νικηφόρος Βρεττάκος
Είδα στον ύπνο μου, πως μίκρυνες.
Πως έγινες ένα τριαντάφυλλο κόκκινο,
Φρέσκο, σαν άκοπο. Σ’ είχα
στο χέρι μου, τάχα, και πήγαινα,
πήγαινα –
Πέρασα κι άφησα
δεξιά τον Ταΰγετο. Στάθηκα μόνο,
τον κοίταξα λίγο, ξαναπήρα τον δρόμο μου κι’ όλο
πήγαινα, πήγαινα –
Πού να σε βάλω;
Όλη η γής είναι στήθος μου.
 

Red Roses by Igor Levashov

Ζωή και φωτιά-(Νικηφόρος Βρεττάκος)

Αν δεν βρέξει απόψε,
ο κόσμος
θα πάρει φωτιά
απ’ αυτά τα τριαντάφυλλα.
Αν τυχόν και καώ-
ίνες είναι και ρίζες
το χώμα μου
για
την πύρινη μάζα
του ήλιου
για κάθε
στοιχείο και φωτιά-
Αν τυχόν και καώ
να φυτέψτε τη στάχτη μου.

 Α, πόσα ρόδα στο ηλιοβασίλεμα – τι έρωτες Θέε μου, τι ηδονές τι όνειρα, ας πάμε τώρα να εξαγνιστούμε μες στη λησμονιά». Λειβαδίτης.-------------

-«Κι η ποίηση είναι σαν να ανεβαίνεις μια φανταστική σκάλα

για να κόψεις ένα ρόδο αληθινό.»

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
Το ρόδο
Οι ανταύγειες του φεγγαριού στα τζάμια σαν τα μικρά αποσπάσματα ενός ονείρου
που κυνηγάμε χρόνια. Ερωτες για πράγματα μακρινά, φιλίες με δρόμους, ή άστρα
κι η παιδικότητα που σε ό,τι καλύτερο είχε, έμεινε για πάντα άγνωστη.
Ωσπου μια νύχτα παραμέρισα τη ζωή μου και βρήκα το ωραίο ρόδο που μου είχαν υποσχεθεί.

Μια ακαθόριστη μεγάλη υποσχεση, όπως συμβαίνει παντα στις παλιές κάμαρες
ή μια χειρονομία απαλή, όπως καρφιτσωνεις ένα ρόδο στο στήθος
μιας γυναίκας
που ποτέ δεν υπήρξε

 Νυχτερινά προνόμια (απόσπασμα)Τάσος Λειβαδίτης
Ίσως αυτή η αγάπη μας για τη ζωή είναι που μας έκανε να τα
χάσουμε όλα
τα φαρμακεία τη νύχτα μοιάζουν με τοπία του φεγγαριού
δεν έχουμε παρά μόνο μια παιδική ηλικία μέσα στον αναπόφευκτο
κόσμο
ύστερα όλα τελειώνουν-πού να πας; η νύχτα σκέπασε την πόλη,
τα χρόνια άλλαξαν
κι αυτοί που θα μπορούσαν να σ' αναγνωρίσουν πέθαναν ή άλλαξαν
κι αυτοί
οι νεκροί κρατούν μικρά μπουκέτα σε κήπους που ξεχάσαμε
οι φερετροποιοί έχουν κι αυτοί καμιά φορά χαρούμενες σκέψεις
οι μεγάλοι δεν ξέρουν παρά ένα παραμύθι για όλα τα βράδια
οι ζητιάνοι πανάρχαιοι μνηστήρες των εκκλησιών
συχνά κάθομαι στη σκάλα και κοιτάζω το πεπρωμένο
κανείς δεν πιστεύει αυτά που βλέπω, τα γράφω κι εγώ και τα
ταχυδρομώ στους μεταγενέστερους
μα όταν ένας άνθρωπος στο δρόμο γυρίσει και σε κοιτάξει με πόνο η
μισή ανθρωπότητα έχει σωθεί
ή νοσταλγώ ένα ρόδο κι είμαι έτοιμος να πεθάνω για να το βρω -
Βιολέτες για μια εποχή (Κάτω απ' τον ίδιο αστερισμό)

 

Federico Garcia Lorca 

Είναι κόκκινο σαν αίμα σαν ανοίγει το πρωί,

κι η δροσούλα δεν τ' αγγίζει από φόβο μην καεί,

ανοιχτό το μεσημέρι σαν κοράλλι, σαν παιδί,

μες στα τζάμια, μαγεμένος, σκύβει ο ήλιος να το δει,

άσπρο γίνεται, κι είν' άσπρο, κοχυλάκι του γιαλού,

σαν λιποθυμάει η μέρα στις βιολέτες του νερού.

Κι όταν πια σημάνει η νύχτα, τη φλογέρα τη γλυκιά,

και τ' αστέρια αλλάξουν θέση στ' ουρανού την απλωσιά,

πριν τελειώσει το τραγούδι κι ο αγέρας κοιμηθεί,

μέσα στο βαθύ σκοτάδι σιγανά θα μαραθεί,

πριν τελειώσει το τραγούδι κι ο αγέρας κοιμηθεί,

μέσα στο βαθύ σκοτάδι σιγανά θα μαραθεί.

Τίτος Πατρίκιος, Ρόδα αειθαλή

Η ομορφιά των γυναικών που άλλαξαν τη ζωή μας

βαθύτερα κι από εκατό επαναστάσεις

δεν χάνεται, δεν σβήνει με τα χρόνια

όσο κι αν φθείρονται οι φυσιογνωμίες

όσο κι αν αλλοιώνονται τα σώματα.

Μένει στις επιθυμίες που κάποτε προκάλεσαν

στα λόγια που έφτασαν έστω αργά

στην εξερεύνηση δίχως ασφάλεια της σάρκας

στα δράματα που δεν έγιναν δημόσια

στα καθρεφτίσματα χωρισμών, στις ολικές ταυτίσεις.

Η ομορφιά των γυναικών που αλλάζουν τη ζωή

μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γιʼ αυτές

ρόδα αειθαλή αναδίδοντας το ίδιο άρωμά τους

ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.

(από τη συλλογή Λυσιμελής πόθος, 2008)

A Red Rose by John William Godward

«Γίνεται να χωρίσω από τον εαυτό μου

ή απ' την ψυχή μου που στο στήθος μου φωλιάζει;

Τριαντάφυλλό μου, είσαι το παν για εμένα!» Ουίλιαμ Σαίξπηρ

George frederic watts

Διονύσιος Σολωμός, «Το Όνειρο»

«Άκου ένα όνειρο, ψυχή μου,

και της ομορφιάς θεά.

Μου φαινόταν πως ήμουν

με εσένα μια νυχτιά.

Σ' ένα ωραίο περιβολάκι

περπατούσαμε μαζί.

Όλο λάμπανε τ' αστέρια

και τα κοίταζες εσύ.

Και παράμερα σε πήρα

σε μια τριανταφυλλιά.

Κι έπεσα σου αγάλι αγάλι

στην ολόλευκη αγκαλιά.

Κάθε φίλημα, ψυχή μου,

που μου έδινες γλυκά,

εξεφύτρωνε άλλο ρόδοαπ' την τριανταφυλλιά.»

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ (1798-1857)

ΤΟ ΡΟΔΟ

      (γραμμένο στα ιταλικά -μετάφραση

       από τον  Γ. Κολοσγούρο)

 

Όταν στον ουρανό προβαίνοντας το βράδυ

σ’ αγνές αγάπες κι’ άγιους στοχασμούς καλούσε

σε κλειστό μπήκα περιβόλι, που στο σιάδι

σιμά του ποταμιού με τ’ άνθη του ευωδούσε.

 

Κι’ εκεί θωρώ το ρόδο, που χωρίς ψεγάδι

πρώτο στες πρώτες ομορφιές λαμποκοπούσε,

αλλά το ερωτικό του κόρφου κοκκινάδι

στο γλυκό πόθο του ματιού μου ακόμη εκλειούσε.

 

Ζεφύρου μαλακή φτερούγα του χαϊδεύει

τ’ απάρθενο στελέχι· θέλει αυτό ν’ ανοίξη,

αλλά δειλό, το κεφαλάκι του σαλεύει.

 

Ανοίγει τέλος σα χειλάκι ερωτευμένο

πρώτη φορά, κι από τον πόθο του να δείξη

τα κάλλη του, γλυκά σα φλόγα είναι βαμμένο.

Ὁ Μαθιὸς Πασχάλης ἀνάμεσα στὰ τριαντάφυλλα-Γ-Σεφέρης (απόσπασμα)

Καπνίζω χωρὶς νὰ σταματήσω ἀπ᾿ τὸ πρωὶ
ἂν σταματήσω τὰ τριαντάφυλλα θὰ μ᾿ ἀγκαλιάσουν
μ᾿ ἀγκάθια καὶ μὲ ξεφυλλισμένα πέταλα θὰ μὲ πνίξουν
φυτρώνουν στραβὰ ὅλα μὲ τὸ ἴδιο τριανταφυλλὶ
κοιτάζουν περιμένουν νὰ ἰδοῦν κάποιον δὲν περνᾶ κανεὶς
πίσω ἀπ᾿ τὸν καπνὸ τῆς πίπας μου τὰ παρακολουθῶ
πάνω σ᾿ ἕνα κοτσάνι βαριεστισμένο χωρὶς εὐωδιά,
στὴν ἄλλη ζωὴ μία γυναίκα μοῦ ἔλεγε μπορεῖς ν᾿ ἀγγίξεις
αὐτὸ τὸ χέρι
κι εἶναι δικό σου αὐτὸ τὸ τριαντάφυλλο εἶναι δικό σου
μπορεῖς νὰ τὸ πάρεις
τώρα ἢ ἀργότερα, ὅταν θελήσεις.

Ερωτικός λόγος –  Απόσπασμα από τον «Ερωτικό Λόγο» του Σεφέρη

«Ρόδο της μοίρας, γύρευες να βρεις να μας πληγώσεις
μα έσκυβες σαν το μυστικό που πάει να λυτρωθεί
κι ήταν ωραίο το πρόσταγμα που δέχτηκες να δώσεις
κι ήταν το χαμογέλιο σου σαν έτοιμο σπαθί.

 Ρόδο άλικο του ανέμου και της μοίρας,
μόνο στη μνήμη απέμεινες, ένας βαρύς ρυθμός
ρόδο της νύχτας πέρασες, τρικύμισμα πορφύρας
τρίκυμισμα της θάλασσας… Ο κόσμος είναι απλός»

Δε θα με χάσεις..Αλκυόνη Παπαδάκη
Κάθε φορά που θα κελαηδούν τα πουλιά, θα είμαι ανάμεσά τους και θα σου τραγουδώ..
Κάθε φορά που θα ανθίζουν τα λουλούδια, θα σκύβεις πάνω τους και θα μυρίζεις την ψυχή μου..
Κάθε φορά που θα πέφτει η βροχή πάνω σ' ένα τριαντάφυλλο, θα σου στέλνω ένα φιλί να σκεπάζεις την ψυχή σου να μην κρυώνει..
............. Μη φοβάσαι...

Τριαντάφυλλο - Ποίημα Παιδικό του Γιώργου Βιζυηνού 

ΤριαντάφυλλοΤριαντάφυλλο σγουρὸ
Χαϊδεμένο λουλουδάκι
πόσο πόσο λαχταρώ
να σού πάρω ένα φιλάκι.

Μα ἡ κυρά τριανταφυλλιά
έχει αγκάθια κι αγκυλώνει
κι όποιος κλέφτει τα φιλιά
ακριβά της τα πληρώνει.

Δι᾿ αυτό μη φοβηθείς,
σαν καλό παιδί οπού ῾μαι,
όταν βλέπω πως ανθείς
σ᾿ αγαπώ και ευχαριστούμαι.

Γιατί έχεις μία πνοή
που τὲς γειτονιές μυρώνει
κι έχεις βράδυ και πρωί
για τραγουδιστή έν᾿ αηδόνι.

Ποίηση: Κώστας Καρυωτάκης. 

Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα

είδα το βράδυ αυτό.
Κάποια χρυσή,λεπτότατη
στους δρόμους ευωδιά.
Και στην καρδιά
αιφνίδια καλοσύνη.
Στα χέρια το παλτό,
στ'ανεστραμμένο πρόσωπο η σελήνη. 

Ηλεκτρισμένη από φιλήματα
θα'λεγες την ατμόσφαιρα.
Η σκέψις,τα ποιήματα,
βάρος περιττό.

Έχω κάτι σπασμένα φτερά.
Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε
το καλοκαίρι αυτό.
Για ποιαν ανέλπιστη χαρά,
για ποιες αγάπες,
για ποιο ταξίδι ονειρευτό.

ΜΙΚΡΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

'' Στην γωνιά της αυλής, μέσα στα σαπουνόνερα,
κάτι τριαντάφυλλα καμπούριασαν από το βάρος της ευωδιά τους.
Κανένας δε μύρισε αυτά τα τριαντάφυλλα.
Καμιά μοναξιά δεν είναι μικρή. '' ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

christian schloe art

Τριανταφυλλάκι της Έμιλυ Ντίκινσον

Το Τριανταφυλλάκι αυτό κανένας δεν το ξέρει-

Προσκυνητής ίσως και θά' ταν

Αν δεν τό' έπαιρνα απ' τους δρόμους

Και σου το προσέφερα.

Σε μια Μέλισσα μόνο θα λείψει-

Σε μια Πεταλούδα μόνο,

Που βιάζεται από μακρύ ταξίδι-

Πάνω στον κόρφο του να γείρει-

Μόνο ένα Πουλί θ' αναρωτιέται-

Μια Αύρα θα στενάξει μόνο-

Αχ, Μικρό Τριάνταφυλλο-πόσο σαν κι εσένα κάτι

Τη ζωή ήταν εύκολο να χάσει!

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ - Καλημέρα τριανταφυλλάκι

Καλημέρα τριανταφυλλάκι

που κάπου θα μοσχοβολάς...

Καλημέρα νερό

που κάπου θα τρέχεις

Καλημέρα δάσος

που κάπου θα τραγουδάς

Καλημέρα...

Καλημέρα τζιτζίκια, πεταλούδες, πουλιά,

καλημέρα.

Ένας πρωινός παρακαλεστής

σας στέλνει τα μάτια του

σ' ένα κατάμονο νησί,

μια θαλασσινή κούνια.

Κι είναι, ένα στοματάκι που σας αποζητά.

Είναι δυο μικρά χεράκια, κρεμασμένα

μια αγκαλίτσα δίχως κούκλα

Ω τριανταφυλλάκι

και δάσος

και νερό.

Ο πατέρας δεν έχει παρά σίδερα.

Δεν έχει παρά βότσαλα... κι αγκάθια.

Ω τριανταφυλλάκι

και δάσος

και νερό...

κυλήστε το παραμύθι σας...

Κυλήστε το..

Κατά το Τρίκερι...

κυλήστε το.

Και φλυαρήστε γύρω στο κλουβί της

που μένει σιωπηλό.

Κι εκείνη, θα γελάσει.

Θα χτυπήσει τα χεράκια της

και θα γελάσει...
Γιατί δεν είναι ούτε πέντε χρονών...

Χουάν Ραμόν Χιμένεθ
Ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα
Το στόμα σου φύτεψε
μ’ εκείνο το φιλί στο δικό μου
ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα,
κι οι ρίζες τους τρων την καρδιά μου.
Είταν φθινόπωρο. Ο άμετρος ουρανός
άρπαξε με τον ήλιο του
όλο το χρυσάφι –κίονες λάμψεων–
από τη ζωή.
Το καλοκαίρι ήρθε σκληρό·
το μπουκέτο μάδησε,
μα άφησε να σπάσουν στα μάτια μου
δύο μπουμπούκια πόνος.
(Μτφ.: Γιώργος Κεντρωτής

FEDERICO GARCIA LORCA -ΚΑΣΙΝΤΑ ΤΟΥ ΡΟΔΟΥ
Το ρόδο
δεν ζητούσε την αυγή
σχεδόν αιώνιο στο κλωνί του,
κάτι άλλο ζητούσε.
Το ρόδο
μήτε γνώση μήτε ίσκιο ζητούσε
όριο σάρκας και ονείρου,
κάτι άλλο ζητούσε.
Το ρόδο
δεν ζητούσε το ρόδο.
Ασάλευτο στον ουρανό
κάτι άλλο ζητούσε.

Irene Klestova ~ Still life painter
Per più informazioni leggi qui: http://www.tuttartpitturasculturapoesiamusica.com/2014/11/Irene-Klestova.html#more
© Tutt'Art@ | Pittura * Scultura * Poesia * Musica |

To κελάδημα της Τσίχλας -Κώστας Βάρναλης

Κώστας Βάρναλης
«Γεννήθηκα στον Πύργο της Βουλγαρίας» (Φιλολογικά Απομνημονεύματα, 24) δηλώνει ο ίδιος ο Βάρναλης σε μια απόπειρα αυτοβιογραφίας υπογραμμίζοντας εξ αρχής ένα σημαντικό στοιχείο της ταυτότητάς του: την ιδιότητα του Έλληνα της διασποράς. 
Αναθρεμμένος με το ιδανικό της Μεγάλης Ιδέας σε ένα περιβάλλον, που -αν και «δίνει την εντύπωση ελληνικής πολιτείας» (Φιλολογικά Απομνημονεύματα, 27)- αποτελεί επισήμως από το 1886 βουλγαρικό έδαφος, ζει από τα παιδικά του χρόνια, από απόσταση αλλά με αδιάκοπη πατριωτική έξαψη, τις κρίσιμες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, όπως η ήττα του '97. 
Η Ελλάδα γίνεται η «χώρα των ονείρων του» (Φιλολογικά Απομνημονεύματα, 57). Η φοίτησή του στα «Ζαρίφεια Διδασκαλεία» στη Φιλιππούπολη, από το 1898 και για τέσσερα χρόνια, γίνεται υπό την πίεση της οικογένειάς του να «εκμεταλλευτεί» επαγγελματικά την κλίση του στα γράμματα και σημαίνει το τέλος των δικών του παιδικών επαγγελματικών σχεδίων: να γίνει ράφτης. 
Δουλεύει ήδη ως δάσκαλος στο σχολείο του Πύργου όταν, το 1902, μια υποτροφία για σπουδές φιλολογίας του επιτρέπει να έρθει για πρώτη φορά στην Αθήνα, όπου διαπιστώνει ότι «το άσοφο και ανιστόρητο πλήθος των "ιθαγενών" της Ελλάδος μας θεωρούσε εμάς τους Έλληνες της Βουλγαρίας για Βουλγάρους! Άει πήγαινε να βρεις άκρη!» (Φιλολογικά Απομνημονεύματα, 25).
Για τη ζωή και το έργο του Κ.Βάρναλη, εδώ 

«Ἢ ποίηση τοῦ Βάρναλη, γράφει ὁ Μενέλαος Λουντέμης, δὲ μύριζε ποτὲ γάλα. Μύριζε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μπαροῦτι· κατέβηκε δηλαδὴ στὸ στίβο χωρὶς πάρα πολλὰ γυμνάσματα καὶ δοκιμὲς καὶ περιπλανήσεις στοὺς λειμῶνες τῶν ἀσφόδελων. Μ᾿ ἄλλα λόγια, χωρὶς αὐτὲς τὶς πεισιθάνατες κραυγὲς ποὺ ἔβγαζαν ὅλοι οἱ λυρικοί του καιροῦ του. Ὄχι. Ἡ Ποίηση τοῦ Βάρναλη ἦταν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀρσενική, λάσια, μιὰ βολίδα ποὔπεσε μὲς στὰ στεκούμενα νερὰ τοῦ μελίπηχτου λυρισμοῦ».

«Ἡ πεῖρα τῆς κοινωνικῆς θεωρίας, γράφει ὁ Μιχαὴλ Περάνθης, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ ἀγωγή, μαζὶ μὲ μία ἐκτάκτως λεπτὴ ἕλξη πρὸς τὸ αἰσθητικὸ καὶ τὸ ὡραῖο, τὸ καλλιτεχνικὸ ὡραῖο, ποὺ ρέει στὸ αἷμα του, διαμόρφωσαν ἕνα προσωπικὸ καὶ φιλοσοφημένο λογοτεχνικὸ χαρακτῆρα, -ποὺ συγκέντρωσε τὶς ἐλπίδες γιὰ τὴν καλλιέργεια καὶ στὸν τόπο μας τῆς ἀριστερῆς τέχνης».
Πηγή

 Ilya Yefimovich Repin (Russian painter)

ΤΟ ΚΕΛΑΔΗΜΑ ΤΗΣ ΤΣΙΧΛΑΣ(Διήγημα αυτοτελές, του Κώστα Βάρναλη)

Τσίχλα την παρανομιάζανε στο χωριό την Αννούλα. Κι έζησε και πέθανε τσίχλα.

 Ήτανε μιας μπουκιάς ανθρωπάκι. Αδύνατη, με ψιλά κανιά, δίχως βάρος, πετούμενη. Δεν περπατούσε — πήδαγε κ έτρεχε.

Αλλά για ποιο χωριό μιλάμε;

Για έν’ από κείνα τα βουνίσια, που σκαρφαλώνουνε στην πλαγιά του βουνού κι είναι όλα τα ίδια. Όμορφα, μα φτωχά και μίζερα κι αφημένα στην τύχη τους κι από θεούς κι ανθρώπους.

Μια ρεματιά στην κατηφοριά με τις κόκκινες ροδοδάφνες και μια γιδόστρατα, που φέρνει μες από το δάσος των πεύκων στην κορφή του βουνού. 
Τόσο απόμερο, ξεχασμένο χωριό, που σχεδόν είχε κι αυτό ξεχάσει τ’ όνομά του.

Δεν του χρειαζότανε, λες και του ’πεφτε βάρος.

Αλλ’ όσο τους λείπουνε των μικρών αφτών χωριών πολιτισμός, φροντίδα και χορτασιά, τόσο τους περισσεύ’ η ψυχή. Ψυχή του λαού.
 Είμαστε στον τελεφταίο χρόνο της Κατοχής.

Το χωριό, που λέμε, βρισκότανε στα σύνορα των δυο Ελλάδων: της λεύτερης και της συνεργαζόμενης. Αλλά προς τα εδώ.

Ένα γερμανικό φυλάκιο προσπαθούσε με τους ναζήδες τους δικούς του και τους τσολιάδες τους «δικούς μας» να μποδίζει τη λευτεριά να κατέβει απ’ την κορφή του βουνού προς τα κάτου - στον κάμπο.
 Γιατί κει ψηλά στην κορφή του βουνού είχανε φωλιάσ’ οι αγωνιστές του έθνους κι ετοιμάζανε «καλά Χριστούγεννα» για τους εχθρούς.

Με την απελευθερωτικήν επιτροπή του χωριού είχανε συχνήν επαφή. Αλλά πώς; Μέσον της Τσίχλας. Ήτανε κόρη μιας φτωχιάς χηρευάμενης του χωριού, που ο άντρας της σκοτώθηκε στην Αλβανία. 
Οχτώ με δέκα χρονών η Τσίχλα. Μα γεμάτη φωνή, ξυπνάδα και μίσος εναντίον των εχθρών. Και σβέλτη και μπασμένη στη ζωή — σαν ώριμο πλάσμα — κι αδείλιαστη.

Καλός καιρός στα τέλη του Δεκέμβρη. Ήλιος και στέγνη — μα και κρύο τσουχτερό.

Η Τσίχλα μαζί μ’ άλλα παιδιά (τα σκολειά κλεισμένα!) βγαίναν έξω απ’ το χωριό σ’ ένα πλάτωμα προς το ρέμα και παίζανε μπροστά στα μάτια των Γερμανών και των τσολιάδων.

Παίζανε τόπι.

Η Τσίχλα, πάνου στο φούντωμα του παιχνιδιού, τίναζε το τόπι όσο μπορούσε μακρύτερα προς το ρέμα κι ύστερις έτρεχε, όσο μπορούσε πιότερο, να το φτάσει.

Το τόπι κυλούσε κάτου στη ρεματιά κι η Τσίχλα κυλούσε κι αυτή.

Όχι πολύ ψηλά, μέσα στο δάσος την περιμένανε κατά το μεσημέρι, κάθε μέρα δυο αντάρτες.
 Τους έδινε το μήνυμα γραμμένο ή στοματικά της Επιτροπής και ξαναγυρνούσε πίσου λαχανιασμένη (για να μην αργήσει) με το τόπι στα χέρια!

Αλλ’ αυτό το ταχτικό χάσιμο της Τσίχλας μέσα στο δάσος πονήρεψε τους «εχθρούς» ξένους και δικούς.

— Πρέπει να ιδούμε τι τρέχει, με τρόπο –γιατί το μωρό είναι πολύ πονηρό...

Αλλά δε χρειάστηκε τρόπος. 
Ο πρόεδρος του χωριού, δεξί χέρι των Ναζήδων, έκανε την τελευταία του υπηρεσία «προς την πατρίδα». Τους πληροφόρησε τι συμβαίνει.

Όταν την άλλη μέρα, παραμονή των Χριστουγέννων, η Τσίχλα ξανάκανε το «παιχνίδι» της, τρέξανε πίσω από το τόπι ναζήδες και «δικοί», σταματήσανε το τόπι τη σταματήσανε κι αυτήνε. Και την ψάξανε.

Βρήκανε χωμένο μέσα στα μαλλιά της ένα χαρτάκι.
— Έλα δω, πουλάκι μου, τη ρώτησε o πρόεδρος. Ποιος σου το ’δωσε τούτο;
— Μόνη μου το ’γραψα.
— Και τι ξέρεις εσύ από τέτοια πράματα;
— Όλοι μας ξέρουμε.
— Και τι άλλο «παιχνίδι» ξέρεις;
— Όλα. Και να τρέχω. Και να πηδώ. Και να τραγουδώ. Να σκαρφαλώνω στα δέντρα να καρπολογώ και να πιάνω πουλάκια στις φωλιές τους.
— Για σκαρφάλωσε σ’ αυτήνε την ελιά να σε ιδούμε; Η Τσίχλα βρέθηκε σ’ ένα λεπτό πάνω στο δέντρο.
— Ξέρεις, είπες, να τραγουδάς. Για πες μας κανένα «σκοπό» ν’ ακούσουμε; Ό,τι σου αρέσει.
Κι’ η Τσίχλα με λαγαρή παιδιάστικη φωνή κελάηδησε.
— «Μαύρ’ είν’ η νύχτα στα βουνά...» (Αυτό το τραγούδι ήτανε τότες το πιο συνηθισμένο τραγούδι των σκλαβωμένων Ελλήνων).

Μπαμ!, μπαμ!, μπαμ!...

Οι Γερμαναράδες κι οι τσολιάδες τη βάλανε στο σημάδι και τη σκοτώσανε σαν πουλί. Και το πουλί σωριάστηκε χάμου, μιας φούχτας σώμα κι απέραντη ψυχή.
 Η ψυχή όλης της Ελλάδας.

Περασμένα μεσάνυχτα, την ώρα που οι καμπάνες διαλαλούσανε τη γέννηση του «Σωτήρος», πέσανε ξαφνικά στο χωριό οι αντάρτες — και ναζήδες και «δικοί» κι ο πρόεδρος πλήρωσαν με τη ζωή τους το άναντρό τους έγκλημα.

Κ’ ύστερα;

Ύστερα από ένα χρόνο η «Ελευθερία» είχε κυνηγηθεί στεριάς και πελάου απ όλην την Ελλάδα. Αλλά κάθε Χριστούγεννα, μετά τα μεσάνυχτα, οι χαρούμενοι αντίλαλοι της καμπάνας δεν μπορούν να πνίξουνε το θλιβερό κελάηδημα της Τσίχλας και το κλάμα της Πατρίδας...  

Μάνος Κατράκης - ''Εγινα ηθοποιός όπως θα μπορούσα να γίνω και σιδηρουργός.''

«Η ζωή, αχ η ζωή! Πάρε λίγο φως από τον ήλιο, λίγα λουλούδια, λίγα κελαηδήματα πουλιών, κάτι από το ποταμάκι που τρέχει, κάτι από την αγάπη, βαλ’ τα όλα μαζί και τότε θα δεις τι όμορφη που είναι η ζωή...», Μάνος Κατράκης.
Το Μάρτη του 1981 διοργανώνεται στο Παρίσι τιμητική εκδήλωση από τον σκηνοθέτη Γιάννη Ιορδανίδη.
Στην εναρκτήρια βραδιά της εκδήλωσης ο Μάνος Κατράκης απευθύνεται στους παρευρισκόμενους με τη γλώσσα της καρδιάς όπως έκανε πάντα:

«Και να γνώριζα τη γλώσσα του Ρακίνα και του Μολιέρου πάλι θα σας μίλαγα ελληνικά.
Δεν θέλω τίποτα να ψευτίσει τη συγκίνησή μου και την ευγνωμοσύνη μου για την τιμή που μου κάνετε. Γι' αυτό χρησιμοποιώ τις λέξεις της γλώσσας μου που ταυτίζονται με την ψυχή μου.
Είναι λέξεις που κρύβουν μέσα τους την καθαρότητα του ελληνικού ουρανού και του ασίγαστου πόντου. Εσείς τιμάτε τα 50 χρόνια της καλλιτεχνικής μου δραστηριότητας.
Σας ευχαριστώ. Εγώ όμως θέλω να σας πω ποιος είμαι. Θέλω να με γνωρίσετε σωστά. Θέλω να σας πω πως γεννήθηκα στην Κρήτη.
Μεγάλωσα ξυπόλητο παιδί στις αμμουδιές της πατρίδας μου, που έβαζα στ' αυτιά μου τα κοχύλια της θάλασσας να ακούσω τη βουή του ωκεανού.
Δεν ήξερα να αποζητώ την ομορφιά, μα η ομορφιά ξεδιπλωνόταν ολόγυρά μου. Δεν ήξερα να αποζητώ τη λεβεντιά.
Μα η λεβεντιά με συνέπαιρνε μέσα μου από τις ιστορίες του παππού μου. Αφήστε να παινέψω την πατρίδα μου.
Το αξίζει.
Εγινα ηθοποιός όπως θα μπορούσα να γίνω και σιδηρουργός. Ηθελα να ξοδιάσω όσες δυνάμεις κρύβαν τα μπράτσα μου και η ψυχή μου»...
Πηγή http://www.rizospastis.gr/story.do?id=2469208

Ο Μάνος Κατράκης με τον Γιάννη Ρίτσο και τον Χαρίλαο Φλωράκη

Δον Κιχώτης (1973)-Μάνος Κατράκης (Δον Κιχώτης), Μαρία Σκούντζου (Μαριτόρνα (Δουλτσινέα)

«Εμάς τότε το περιβάλλον μας διαμόρφωσε αλλιώς. Μας έμαθε ότι το Θέατρο δεν είναι απλά ένα επάγγελμα αλλά, ένα κοινωνικό λειτούργημα, ένα Λαϊκό Πανεπιστήμιο.
Σ' αυτό δεν μαθαίνουν μόνο όσοι έρχονται να το παρακολουθήσουν αλλά, και οι Ηθοποιοί.
Εκεί πάνω στο σανίδι, πίσω από τη σκηνή, μαθαίνεις να είσαι Ηθοποιός. 
Εκεί πάνω συντελείται ο καθημερινός σου Αγώνας, εκεί δίνεις τις εξετάσεις σου. Εκεί συμπυκνώνεται το πάθος σου για το Θέατρο, η ανησυχία σου, το μεράκι σου.
Αλίμονο στον ηθοποιό, που θα πάψει ν΄ ανησυχεί για το ρόλο του, έστω κι αν τον παίζει δυο χρόνια συνέχεια. Εγώ δεν ησυχάζω ποτέ. Μέσα μου, υπάρχει πάντα το μικρόβιο της Αναζήτησης»(Μάνος Κατράκης)

Tου Κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν....

«(…) Σε λίγα λόγια, γροίκα μου, φουκρού καλά ίντα λέγω:
εγώ δε δίδω πείραξην, ουδέ μαλιές γυρεύγω, αμ΄ όποιος κι ά με πείραξεν, εκείνος με κατέχει:
μα καυχησά το στόμα μου και ψόματα δεν έχει: και τιμημένα τα βαστώ ως τώρα τα΄ άρματά μου κι ολπίζω κι αποδά κι ομπρός ντροπή να μη μου κάμου.
Πούρι ά σ΄ αρέση το σπαθί και θέλης να το πάρης, να το νικήσης πάσκισε, πεζός γη καβαλάρης:
κ΄ εγώ δεν εφοβήθηκα ποτέ άθρωπο κανένα (μ΄ όλον οπού ΄μαι ανήμπορος) και δε δειλιώ ουδ΄ εσένα.(…)»

Το 1932, ένας νεαρός από το Καστέλι Κίσσαμου, της Κρήτης, πρόφερε αυτούς τους λεβέντικους στίχους, υποδυόμενος έναν από τους πρώτους του ρόλους στο θέατρο: τον Κρητικό Χαρίδημο, στον «Ερωτόκριτο» του Βιτσέντζου Κορνάρου.
Και ο άνθρωπος και καλλιτέχνης που έγινε αυτός ο νεαρός, σε μια μακρόχρονη πορεία στο θέατρο και στον αγώνα κράτησε πάντα τιμημένα τα δικά του άρματα.
Ο Μάνος Κατράκης, με το πέρασμά του από τη ζωή και την τέχνη, δημιούργησε ιστορία.
«Ποίησε ήθος» πάνω στο θεατρικό σανίδι, αλλά και πάνω στον ιερό βράχο της Μακρονήσου.
Αυτός, ο μέγιστος των ελλήνων ηθοποιών (ανάμεσα στους κορυφαίους ήδη πριν από το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο) απολύθηκε για τις ιδέες και τη δράση του από το Εθνικό Θέατρο.
Μέλος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή, τόσο στην Εθνική Αντίσταση, όσο και στον εμφύλιο.
Αρνούμενος να υπογράψει «δήλωση μετανοίας» εξορίστηκε στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και στον Αη – Στράτη, μέχρι το 1952.

Ο Μάνος Κατράκης, στην Μακρόνησο
Αδάμαστος και ευαίσθητος
Η βιογραφία του αρχίζει από τα γεννητούρια και τα παιδικά του χρόνια στο Καστέλι Κισσάμου, όπου ξαναγύριζε όποτε μπορούσε για να ξαναθυμηθεί τον έμπορο πατέρα του, Χαράλαμπο Κατράκη, από τον οποίο ορφάνεψε νωρίς, τα άλλα τέσσερα αδέρφια του και την κυρα - Ειρήνη, τη μάνα του, που τη λάτρευε και της έμοιαζε πολύ στο πρόσωπο, στον πεισματικό χαρακτήρα και στην αδάμαστη ψυχή.
Ας θυμίσουμε έναν, καταγραμμένο, σχεδόν δύο δεκαετίες πριν στο «Ρ», διάλογό του με τη μάνα του, ως δείγμα του χαρακτήρα και των δυο,
Η κυρα - Ειρήνη, όπως όλες οι μανάδες των κρατουμένων αγωνιστών, υπέφερε με τον εγκλεισμό του παιδιού της.
Σε μια συνάντησή τους στην εξορία, ο Κατράκης δοκίμασε την ψυχική αντοχή της μάνας του:
-«Τι είναι Μανόλη;»
-«Θες να 'ρθω στο σπίτι, μάνα;»
-«Πώς θα 'ρθεις;»
-«Ε... θα υπογράψω και θα 'ρθω»
- «Ιντα να υπογράψεις;»
-«Δήλωση»
-«Ιντα δήλωση;»
-«Οτι δεν είμαι αυτό που είμαι...»
-«Και δεν είσαι;»
-«Είμαι»
-«Μην υπογράψεις, κερατά, μην υπογράψεις...».

http://www.kar.org.gr

Ο Μάνος Κατράκης, κορυφαίος πρωταγωνιστής και θιασάρχης, γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1909 στο Καστέλι Κισσάμου των Χανίων Κρήτης. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του εμπόρου Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης.

Το 1919 η οικογένειά του μετακόμισε στην Αθήνα, όπου ο Μάνος, που από μικρός είχε δείξει το υποκριτικό ταλέντο του, εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε θεατρική σκηνή.
Έκανε το ντεμπούτο του σε ηλικία μόλις 18 ετών, με το θίασο Οι Νέοι στο έργο Για την αγάπη της. Το μπρίο και η δυναμικότητά του ενθουσίασαν τον σκηνοθέτη Κώστα Λελούδα κι έτσι ένα χρόνο αργότερα, το 1928, έπαιξε στην πρώτη βουβή ταινία Το λάβαρο του '21.

Την ίδια περίοδο εντάχθηκε στο Θίασο της Ελευθέρας Σκηνής της Μαρίκας Κοτοπούλη, του Σπύρου Μελά και του Μήτσου Μυράτ, παίζοντας σε έργα όπως Η λύρα του γερο-Νικόλα, Οι άθλιοι και Στέλλα Βιολάντη.

Το 1930 συνεργάστηκε με το Λαϊκό Θέατρο του Β. Ρώτα και το 1932 προσλήφθηκε στο νεοϊδρυόμενο Εθνικό Θέατρο, όπου ερμήνευσε μεταξύ άλλων τον Κορυφαίο στον Αγαμέμνονα και τον Κρητικό στη Βαβυλωνία.
Πλήρη αναφορά στον Μάνο Κατράκη /εδώ
ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/biographies/173#ixzz3Qmu57RHY

«Στ' ακροθαλάσσι του Αϊ - Στράτη/ κρυφά από του Θεού το μάτι/ Ζουν άνθρωποι και ωριμάζουν/ καινούριο κόσμο ετοιμάζουν». «Κείνο το βράδυ στη χαράδρα.../
Δεν το ξεχνάω φίλε/ Είχανε σπάσει δυο μπαμπού/ στα κόκαλά μου.../ Η ανανδρία θυμάμαι / τα 'βαλε με τη λεβεντιά/ κείνο το βράδυ/ Μα το νεράκι πού το βρήκες/ σύντροφέ μου;/
Τώρα που πέρασαν οι πόνοι/ σε βλέπω αδύνατο κι ωχρό / να σεργιανάς/
Κι είπα να σου 'δινα το χέρι/ για να ξοφλήσω τη δροσιά/ κείνης της νύχτας/
Μα το νεράκι πώς το βρήκες/ το νεράκι/ σ' εκείνο τ' άνυδρο το ρέμα».- Ποίημα του Κατράκη, γραμμένο  στην Μακρόνησο

ΟΤΑΝ Ο ΡΙΤΣΟΣ ΕΓΡΑΦΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΡΑΚΗ
«Στο μπόι σου παίρνει μέτρο η ανθρωπιά και η τέχνη...»«Σύντροφε Μάνο, κρητικόπουλο, Ερωτόκριτέ μας, άξιε γιε της Ρωμιοσύνης
Ερωτας είσαι και ομορφιά και λεβεντιά και αγάπη
στο μπόι σου παίρνει μέτρο η ανθρωπιά και η τέχνη
μες στη φωνή σου ακέριος ο λαός βρίσκει την πιο σωστή φωνή του
μες στη φωνή σου πέντε αηδόνια, τρεις αητοί κι ένα λιοντάρι δένουν τη φιλία του κόσμου.
Σύντροφε Μάνο, εσένανε σου πρέπουν αψηλόκορφοι ύμνοι σαν τον πάππο σου τον Ψηλορείτη...
λόγια τρανά για την
αντρειά σου και την τέχνη σου καθώς αυτά
 στις ραψωδίες του Ομήρου όμως εγώ φτωχές
 ακούω τις λέξεις μου μπροστά στην ελατόφυτη
 καρδιά σου κι έτσι μονάχα δέκα στίχους σου
 αφιέρωσα κι ένα μεγάλο <<Γεια σου ορέ
 ΛεβεντοΜάνο” ένα μεγάλο “Γεια>>
http://www.rizospastis.gr/story.do?id=8145049

 Από τις αναμνήσεις του Θύμιου Καρακατσάνη
Τότε στη Μακρόνησο, σ’ εκείνο το «σχολείο επανένταξης», όταν έβλεπε να δέρνουν κανέναν αδύναμο, τους έλεγε «ρε, δέρνετε το γεροντάκι, ελάτε να δείρετε εμένα».
Στο έργο «Ντα», έφευγα απ’ το θέατρο κι έτρεχα να προλάβω τη σκηνή που περνάει πίσω από μια κλαίουσα (ήταν το σκηνικό), και πέρναγε ένας μεσήλιξ και έβγαινε απ’ έξω ένας ενενήντα τόσο χρονών, με πάρεση… και τρόμαζα με την ταχύτητα που γινότανε. Ήτανε ένα δέντρο, και μόλις το πέρναγε, μεταμορφωνότανε! Εννιά, δέκα φορές θα το είχα δει…
(Ένα από τα τελευταία όνειρα της ζωής του Μάνου Κατράκη ήταν να παίξει τον Βασιλιά Ληρ με τον Θύμιο Καρακατσάνη ως γελωτοποιό).
Όταν ήρθε το ασθενοφόρο και τον πήρε, πήγα να κάτσω δίπλα, και μου λέει όπως είχε τη μάσκα του οξυγόνου:
“Πήρα μαζί και το έργο, τον Βασιλιά Ληρ».
Ε, δεν μπόρεσα να κάτσω δίπλα του, να πάω στο νοσοκομείο, λέω πηγαίνετε εσείς και θα ‘ρθω με το αυτοκίνητο, και βγήκα έξω κι άρχισα να χτυπιέμαι…, δεν μπορούσα να καταλάβω αν υπάρχει Θεός, πώς το κάνει αυτό…
από διήγηση του Θύμιου Καρακατσάνη στην Εύη Κυριακοπούλου
από την εκπομπή της ΕΡΤ ΑΝΤ' ΑΥΤΟΥ «Ο αγωνιστής της υποκριτικής».

O Μάνος Κατράκης (αριστερά) με τον Γιάννη Ρίτσο (κέντρο). Από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.

Η εξορία Ναι, ήταν εξορία στη Μακρόνησο. Στον Αϊ-Στράτη. Ζούσε σε σκηνές που τις έπαιρνε κάθε τόσο ο δυνατός αέρας του νησιού. Κουβαλούσε άσκοπα πέτρες απ’ τη μια άκρη της πλαγιάς στην άλλη.

Μετά έπρεπε να τις φέρει πάλι πίσω. Ώρες αυτή η δουλειά. Και τα μεγάφωνα είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο να τσιρίζουν το ίδιο τραγούδι: «Ως και γράμματα μου στείλανε ανώνυμα, από δω και πέρα κάτσε φρόνιμα».

Ψηλός και στητός, γίγαντας παραμυθιού, άντεχε κάτω απ’ τις βροχές και τις κακουχίες, τα βασανιστήρια, το σακί μαζί με τη γάτα μέσ’ στη θάλασσα, και τις προσβλητικές βρισιές του ομαδάρχη, που σκύλιαζε απ’ το κακό του μπροστά στην αφοσίωση και την πίστη στην ιδέα. Όλ’ αυτά για μιαν ιδέα!

Κυνηγητό αδυσώπητο στη μισή του ζωή. Για μιαν ιδέα! Συνεχής αγώνας για μιαν ιδέα! Στέρηση… για μιαν ιδέα!

Η μητέρα του

Η Αλίκη Γεωργούλη θυμάται τη μητέρα του Μάνου Κατράκη:

Τη θυμάμαι την κυρά Ειρήνη, μύτη με μύτη με το ραδιοφωνάκι, η χρυσή μου είχε κι αυτή μεγάλη μύτη. Θεός σχωρέσ’ την, να ακούει τις εκπομπές του γιου της. 

Τη χάζευα. Κάθε τόσο σήκωνε το κεφάλι της. Με κοίταζε επίμονα και έλεγε: «Την άκουσες ετούτη τη φωνή; Εγώ του την έχω δώκει».

Όταν έβρεχε ή χιόνιζε, κι ο Μάνος ήταν ακόμα εξορία, αυτή η κοντακιανή γριούλα, πετσί και κόκαλο, και ρυτίδα, ανέβαινε στην ταράτσα της οδού Αβέρωφ να βρέχεται και να κρυώνει μαζί με το παιδί της που το βασάνιζαν στο νησί.

 «Παναγιά μου να λευτερωθεί, μα να μην την ηπατήσει!», την υπογραφή ήθελε να πει, να μην την πατήσει, πως καταδικάζει τον κομμουνισμό και τέτοια… Να μην τα υπογράψει εκείνα τα χαρτιά του εξευτελισμού που είχαν εφεύρει για να καταρρακώνουν τον άνθρωπο.

Δε γινόταν να έχει ελαττώματα;

Και βέβαια του άρεσε ο τζόγος. Δεν καταλαβαίνω. Επειδή ήταν κομμουνιστής, δε γινόταν να έχει ελαττώματα; Είχε άλλωστε δικαιολογίες. Πάντα στην τσέπη του υπήρχε ένα δίφραγκο, ένα μόνο δεκάρικο ή ένα μόνο κατοστάρικο. 

Ε, αυτό το μοναδικό κατοστάρικο το έπαιζε ή στη λέσχη ή στον ιππόδρομο ή στον τηλεφωνικό κατάλογο, μονά – ζυγά, μπας και κερδίσει, να καλύψει κανένα χρέος. Και πάντα έχανε. Και πάντα χρωστούσε.Γέμιζε το Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη, μεγάλες εισπράξεις, όμως υπέρογκα και τα έξοδα. Δεν τσιγκουνευόταν ούτε τα κοστούμια, ούτε τα σκηνικά, ούτε τους μουσικούς, ούτε τους χορευτάδες.

Και στα «Κύθηρα» του Αγγελόπουλου. Και εκεί ήταν υπέροχος. 

 Πολλοί βγήκαν και κατηγόρησαν το Θόδωρο ότι τον σκότωσε: Μέσα στα κρύα, στις βροχές, στα κύματα τόσες ώρες… Απάνθρωπα γυρίσματα!

Ξέροντας τον Μάνο πιστεύω πως ήταν ευτυχισμένος. Στην ηλικία του, τον εμπιστεύονταν και τον χρησιμοποιούσαν σαν να ‘ταν ο παλιός λεβέντης. Νομίζω πως δε θα τον πείραζε καθόλου ακόμα και αν ξεψυχούσε πάνω σε κείνη την ανεμόδαρτη σχεδία της ταινίας.ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ “ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ΣΤΟΝ ΒΕΡΣΑΤΣΕ”Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ
Πηγή http://aspromavrestainies.blogspot.gr/2013/04/blog-post_20.html

Ο Μάνος Κατράκης ως Κρέοντας

Ο Μάνος Κατράκης, Προμηθέας Δεσμότης

Καπετάν Πολυξίγκης (Βύρων Πάλλης), Καπετάν Μιχάλης (Μάνος Κατράκης) Πηγή: Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη

Μάνος Κατράκης (Οιδίπους), Γκίκας Μπινιάρης (Τειρεσίας), Λόυσκα Αβαγιανού (εκτός διανομής, Παιδί).

Μπροστά: Γρηγόρης Βαφιάς (Θεράπων Λαΐου), Μάνος Κατράκης (Οιδίπους). Θίασος.

Μάνος Κατράκης (Οιδίπους), Γκίκας Μπινιάρης (Τειρεσίας). Θίασος.
ΠΗΓΗ http://www.nt-archive.gr/viewfiles1.aspx?playID=820&photoID=5206

 Μάνος Κατράκης (Δον Λούις), Χριστόφορος Νέζερ (Κοσμάς), Νίκος Δενδραμής (Δον Μανουέλ Ενρίκες), Βάσω Μανωλίδου (Δόνια Αγγέλα).

ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ (1974) Μ.Κατράκης Α.Κατσέλη

Μάνος Κατράκης και Ειρήνη Παππά. «Ηλέκτρα» (1962) του Μιχάλη Κακογιάννη.

Ταινία «Συνοικία το Ονειρο» Μάνος  Κατράκης, Αλέκος Αλεξανδράκης

Προμηθεύς δεσμώτης (1974)Μάνος Κατράκης (Προμηθέας)

Βασιλεύς Ληρ (1939)
Μάνος Κατράκης (Δούκας της Κορνουάλης).