Οι πεταλούδες στην Ποίηση

Art, Christian Schloe

Τάκης  Βαρβιτσιώτης-Η γυναίκα- πεταλούδα

Κάθε γυναίκα κρύβει
Μια πεταλούδα στο στήθος της 
Και κάθε φορά που την αφήνει ελεύθερη
Αναβιώνουν χιλιάδες όνειρα

Αrt, Marina Podgaevskaya

Κώστας Καρυωτάκης, «Αφιέρωμα ( Η πεταλούδα )»  

Ασημένιο το μέτωπο. Και ωραία
τα μάτια σου εφωσφόριζαν γαλάζα.
Το πιάνο καθώς άνοιγες, δυο νέα
τριαντάφυλλα τρεμίζανε στα βάζα.
Μα οι κρόταφοί σου ρόδα πλέον ωραία.

Επάλευαν τα χέρια σου, εκερδίζαν·
τα πλήχτρα υποχωρούσανε· τις νότες,
τη μελωδία σαν έπαθλο εχαρίζαν.
Ακούαμε. Και τα αισθήματα, δεσμώτες
που την ελευτερία τους εκερδίζαν.

Δεν θυμούμαι καλά, περάσαν χρόνια,
πως είχες όμως λέω και τραγουδήσει·
εξόν αν εκελάδησαν αηδόνια.
Λάλο ή βουβό, το χείλο σου είναι βρύση,
ελάφια κουρασμένα εμέ τα χρόνια.

Η πεταλούδα πάντα θα πετάξει
αφήνοντας στα δάχτυλα τη γύρη.
Θρόισμα το αντίο, το χέρι σου μετάξι,
κι εχάθηκες. Από το παραθύρι
η πεταλούδα πάντα θα πετάξει…

Την είπαν πεταλούδα- Μαρία Πολυδούρη
Μια πληγωμένη αλίμονο, πεταλούδα,
που έκαψε τα πανώρια και πλατιά φτερά της,
κυκλοφέρνοντας τον Ήλιο της Αγάπης.
Της Αγάπης για κάτι πιο αιώνιο
από την εφήμερη ομορφιά.
Της Αγάπης της Ψυχής.

ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ [HERMANN HESSE (1877-1962)] Πεταλούδα στο κρασί Στο κύπελλο με το κρασί μια πεταλούδα πετά, στο γλυκο χαμό της υποκύπτει μεθυσμένη, λάμνει βρεγμένη να πεθάνει αποφασισμένη· ώσπου στο τέλος το δάχτυλό μου από μέσα την τραβά. Έτσι είναι κι η καρδιά μου, την έχουν τα μάτια σου τυφλώσει, ευτυχισμένη στο ευωδιαστό κύπελλο της αγάπης βυθισμένη, να πεθάνει αποφασισμένη, απ’ το κρασί της μαγείας σου μεθυσμένη, αν μια κίνηση του χεριού σου την μοίρα μου δεν περατώσει. 6 Ιουλίου 1919 Μετάφραση: Σμαρώ Τάση πηγη Από τη συλλογή «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απρίλη»   Οδυσσέας Ελύτης Πιάνω την άνοιξη με προσοχή και την ανοίγω: Με χτυπάει μια ζέστη αραχνοΰφαντη ένα μπλε που μυρίζει ανάσα πεταλούδας οι αστερισμοί της μαργαρίτας όλοι αλλά και μαζί πολλά σερνόμενα ή πετούμενα ζουζούνια, φίδια, σαύρες, κάμπιες και άλλα τέρατα παρδαλά με κεραίες συρμάτινες λέπια χρυσά λαμέ και πούλιες κόκκινες Θα ‘λεγες, έτοιμα όλα τους να παν’ στο χορό των μεταμφιεσμένων του Άδη. Art, Christian Schloe Οδυσσέας Ελύτης [Στα χτήματα βαδίσαμε όλη μέρα...] Στα χτήματα βαδίσαμε όλη μέρα Με τις γυναίκες τους ήλιους τα σκυλιά μας Παίξαμε τραγουδήσαμε ήπιαμε νερό Φρέσκο καθώς ξεπήδαγε από τους αιώνες Το απομεσήμερο για μια στιγμή καθήσαμε και κοιταχτήκαμε βαθειά μέσα στα μάτια Μια πεταλούδα πέταξε απ’ τα στήθεια μας Ήτανε πιο λευκή Απ’ το μικρό λευκό κλαδί της άκρης των ονείρων μας Ξέραμε πως δεν ήταν να σβηστεί ποτές Πως δεν θυμότανε καθόλου τι σκουλήκια έσερνε ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΥΣΗ- Oδυσσέας Ελύτης  Ο χρόνος είναι γρήγορος ίσκιος πουλιών Τα μάτια μου ορθάνοιχτα μες στις εικόνες του Γύρω απʹ την ολοπράσινη επιτυχία των φύλλων Οι πεταλούδες ζουν μεγάλες περιπέτειες Ενώ η αθωότητα Ξεντύνεται το τελευταίο της ψέμα Γλυκιά περιπέτεια Γλυκιά Η Ζωή. Γεια σου κύριε μενεξέ- Οδυσσέας Ελύτης «Το `να χέρι μου κρατεί μέλισσα θεόρατη τ’ άλλο στον αέρα πιάνει πεταλούδα που δαγκάνει» Δυο λουλούδια και δυο αχτίνες-Γιάννης Ρίτσος “Άλλοτε διαβάζαμε τὰ μαθήματά μας, κάναμε τὴν προσευχή μας καὶ λέγαμε πὼς δυό καὶ δυό κάνουν τέσσερα. Τώρα, δυό λουλούδια καὶ δυό ἀχτῖνες δέν κάνουν τέσσερα – κάνουν τὴν ψυχή μας! Κ’ ἕνα τριαντάφυλλο καὶ μιά πεταλοῦδα δέν κάνουν δυό – κάνουν ἕνα θεό! Κ’ ἕνας θεός κάνει ὅλα! Γιάννης Ρίτσος Από τη συλλογή «Τα αρνητικά της σιωπής» (1987) Ωραία που βγαίνει το πλοίο απ’ το λιμάνι. Ρόδινος ο καπνός του μες στη χρυσόσκονη του δειλινού. Λοιπόν, όσες φορές κι αν σε αρνήθηκαν ή κι αν αρνήθηκες, ένα άσπρο σπίτι πάνω στο λόφο ζητάει τη ματιά σου, ένα παιδί βρέχει τα πόδια του στη θάλασσα χαμογελώντας, ένα πουλί τη νύχτα τραγουδάει και για σένα. Λοιπόν, ας αναβάλουμε και πάλι· ας ενθρονίσουμε αυτή τη μικρή πεταλούδα στο ραγισμένο τζάμι. Νυχτοπεντοζάλης Γιάννης Ρίτσος «Μια πεταλούδα διάφανη πορτοκαλιά και μαύρη στου γέρου κόσμου στάθηκε τα φρύδια επάνω αντήλιο κι έπαιζε και κρυφόγνεφε της πίκρας μαντηλάκι» ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ Μίλα με την πεταλούδα Γλάρωσε τα μάτια Εσπέρα ηλικία Τη ρέμβη πήδα Βραχύπνοη λύρα Ευτυχία. ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ Είδε η πεταλουδίτσα το κερί Και θάρρεψε πως ήταν το λουλούδι Που σ’ όλη τη μικρή ζωή της ονειρεύονταν Όταν χωμένη μέσα στα λουλούδια Ρούφαγε χυμούς γνωστούς κι αρώματα συνηθισμένα Κάνοντας κύκλους γύρω του δε χόρταινε Να βλέπει τα κλεισμένα πέταλα Αυτού του χρυσαφένιου μπουμπουκιού Το γοητευτικό του τρέμισμα σαν κινημένο Από μυστικόν αγέρα κι έτρεμε κι αυτή Από τον ίδιο μυστικόν αγέρα κινημένη Μικραίνοντας τους κύκλους της Χώθηκε τελικά στην αγκαλιά του Τ’ ονειρεμένο άρωμα ήταν η μυρουδιά Απ’ τα καμένα της φτερά Κι ο θείος χυμός η γεύση η πικρή Στην προβοσκίδα της τής τέλειας ομορφιάς η γεύση ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Ο ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΤΑΜΙΡΑΣ (1936 – 1937) Λίγα κοσμήματα στη χλόη. Λίγα διαμάντια στο σκοτάδι. Μα η πεταλούδα που νύκτωρ εγεννήθη μάς αναγγέλλει την αυγή, σφαδάζουσα στο ράμφος της πρωίας. Τατουάζ-Gabriel Chávez Casazola Μια ζωγραφιστή πεταλούδα κάθισε στην πλάτη εκείνου του κοριτσιού. Μια πεταλούδα που θα υπάρχει περισσότερο από τη νιότη του δέρματος όπου ζει. Όταν το κορίτσι γεράσει, εκεί θα κάθεται, ακόμα νέα, η πεταλούδα. Πώς θα είναι η πλάτη του κοριτσιού μόλις χαθεί η νιότη του δέρματός της; Πώς θα είναι το κορίτσι που τώρα φωτίζει τον πάγκο με τα φρούτα σαν άλλο ένα φρούτο στα χέρια μου; Οι γέροι του αύριο θα είναι ίδιοι με αυτούς του σήμερα και του πάντοτε; Ή θα είναι διαφορετικοί, οι γυναίκες με στολίδια στα πεσμένα τους στήθη και οι άντρες με μεγάλα σκουλαρίκια στα κουφά αυτιά τους; Οι πεταλούδες θα πετάνε στις πλάτες γερασμένων κοριτσιών, θα ζαρώνουν τα φτερά τους πάνω από νεκροκρέβατα, τα ζωγραφιστά λουλούδια θα ξεραίνονται και θα πεθαίνουν χαμηλά στην πλάτη; Ίσως δεν προφτάσω να το δω, θα έχω χαθεί ως τότε, τρεμάμενα χέρια κάτω από το τζιν μου ή ένα μυαλό χαμένο στην κάνναβη για να απαλύνω τους πόνους του καρκίνου. Ω, μια ζωγραφιστή πεταλούδα κάθισε στην πλάτη εκείνου του κοριτσιού Μια πεταλούδα που θα έχει ανάσα όταν εκείνης τελειώσει. Όταν θα εκπνεύσει για τελευταία φορά εκεί θα κάθεται ακόμα η πεταλούδα.   Θα πετάξει μακριά όταν αποτεφρώσουν τη σάρκα της; Θα σαπίσει στον τάφο σαν Αιγύπτια παλλακίδα; Θα την ακούσει κάποια να πετάει ή να καίγεται ή να σαπίζει και θα έρθει να της αφηγηθεί; Θα ακούσει κάποια την ιστορία της μοναξιάς με το ακουστικό της, με τα τεράστια σκουλαρίκια στα κουφά αυτιά της; Δεν είναι ίδιες πάντα οι ερωτήσεις; Θα ξαναδώ την πεταλούδα μια μέρα; Θα δω το κορίτσι; Θα υπάρχουν και τότε πάγκοι με φρούτα; (Μετάφραση: Βασίλης Μανουσάκης) Απ’ τα «Μικρά Ποιήματα»-Νίκος Καρούζος Όταν παιδέψεις τώρα δα μια πεταλούδα δεν το βλέπεις αλλ’ αργότερα κάπου θα πονέσει ο πολιτισμός. Όταν τα δέντρα μεσ’ στους κήπους πλέκουν το αεράκι του θέρους ο άνθρωπος που διαιρεί με πληγώνει. Νικηφόρος Βρεττάκος, Έρωτας Έρωτας Είναι τα χείλη μου μια πεταλούδα που ζυγιάζεται ανάλαφρα κι είναι ένα κόκκινο λουλούδι στα χείλη σου που σαλεύει ανεπαίσθητα. ………..Τα χέρια μου πέφτουνε πίσω στις πλάτες σου σαν καταρράχτες νερού. Τα δικά σου το ίδιο. Καρφιτσωθήκαν θαρρείς στον αέρα τα έντομα, μείναν ακίνητα. Στεκόμαστε ασάλευτοι μέσα σ’ ένα όρθιο στεφάνι σιωπής. Το αγεράκι που ως λίγο πιο πριν ακουγόταν, ξεψύχησε. Στα μαλλιά του ένα αηδόνι προσμένει να βγει το φεγγάρι. Από τη συλλογή Το βάθος του κόσμου (1961) Πατρίδα-Λορέντζος Μαβίλης Πάλε ξυπνάει τῆς ἄνοιξης τ᾿ ἀγέρι στὴν πλάση μυστικῆς ἀγάπης γλύκα, σὰν νύφ᾿ ἡ γῆ, πὄχει ἄμετρα ἄνθη προίκα, λάμπει ἐνῶ σβηέται τῆς αὐγῆς τ᾿ ἀστέρι. Πεταλοῦδες πετοῦν ταίρι μὲ ταίρι, ἐδῶ βουίζει μέλισσα, ἐκεῖ σφήκα· τὴ φύση στὴν καλή της ὥρα ἐβρῆκα, λαχταρίζει ἡ ζωὴ σ᾿ ὅλα τὰ μέρη. .Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ ΤΟΥ ΠΟΡΟΥ Μίλτος  Σαχτούρης Κάθε χρόνο κατά το μήνα Αύγουστο εισβάλλει στο προαύλιο του Μοναστηριού του Πόρου η μαύρη πεταλούδα του Μοναστηριού πετάει από πέτρα σε πέτρα τα παιδιά προσπαθούν να την πιάσουν αλλά δεν το κατορθώνουν είναι η Άγια-Πεταλούδα του Μοναστηριού του Πόρου πετάει από πέτρα σε πέτρα μόνο για λίγες μέρες και ύστερα χάνεται για να ξαναεμφανιστεί πάλι τον άλλο Αύγουστο η Άγια μαύρη-Πεταλούδα του Μοναστηριού του Πόρου. Φερνάντο Πεσσόα Μια πεταλούδα περνά από μπροστά μου Και για πρώτη φορά παρατηρώ στη Δημιουργία Ότι δεν έχουν χρώμα ή κίνηση οι πεταλούδες, Κανονικά, όπως χρώμα ή άρωμα δεν έχουν τα λουλούδια. Χρώμα είναι αυτό που χρωματίζει της πεταλούδας τα φτερά Κίνηση είναι αυτό που υπεισέρχεται στην κίνηση της πεταλούδας Άρωμα είναι αυτό που αρωματίζει του λουλουδιού τη μυρωδιά. Η πεταλούδα είναι μονάχα πεταλούδα Και το λουλούδι, απλά ένα λουλούδι. ΑΛΛΟΔΑΠΟΣ-Μενέλαος Λουντέμης Ανάμεσα απ’ τα νύχια της νύχτας παραδέρνω σαν αιχμάλωτο έντομο – ξένης ιθαγενείας. Πατέρα είχα έναν τζίτζικα ραψωδό με τρύπιο παντελόνι. Και μητέρα την απέραντη Ερημιά. Επάγγελμά μου την κραυγή – τ’ απαρηγόρητο τραγούδι της τυράγνιας – κι ηλικία; Αν βγάλεις έξω τις νύχτες δεν έζησα καθόλου. Καταδίκη; Μου ‘ραψαν τα χείλη γιατί τάραζα τον ύπνο ενός Τυφλοπόντικα Φαραώ που ‘χτιζε τις πυραμίδες του κάτω απ’ το δέντρο της μοναξιάς μου. Σ’ αυτό συμφώνησαν ομόφωνα κι όλοι οι ευαίσθητοι βράχοι κι ένας ιεροκήρυκας Ιπποπόταμος που κήρυττε με πάθος την εγκράτεια. Και μόνο μια ευγενικιά πεταλούδα μη βρίσκοντας άλλη φλόγα να καεί τρύπωσε στην καρδιά μου. john quincy adams, painter Τότε ποὺ σ᾿ εἶδα νά ῾ρχεσαι... Τότε ποὺ σ᾿ εἶδα νά ῾ρχεσαι μὲ τ᾿ ἄλλα χελιδόνια, τότε καὶ μόλις ἔνιωσα γιὰ ποιὰ χαρὰ μιλοῦσαν μέσα στὰ φύλλα τὰ πουλιὰ τὰ πνεύματα στὰ κλώνια κι οἱ πεταλοῦδες ποὺ στὸ φῶς νιογέννητες ξυπνοῦσαν. Τὸ μονοπάτι διάβαινες κι εἶχες μία λάμψη τόση, μιὰ τέτοιαν ἄνθινη ὀμορφιὰ στὸ νοτισμένο χῶμα, ποῦ δίχως ἄλλο ἡ Ἄνοιξη θὰ σ᾿ εἶχεν ἀνταμώσει καὶ κάτω ἀπ᾿ τὶς ἀμυγδαλιές σὲ φίλησε στὸ στόμα. Αντρέ Μπρετόν (André Breton) ΦΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ. (Απόσπασμα) Δεν δίνω καμιά σημασία στη ζωή. Δεν καρφώνω την παραμικρή πεταλούδα ζωής στη σημασία. Δεν σημαίνω για τη ζωή. Μα τα κλαριά του αλατιού τα λευκά κλαριά Όλες οι φυσαλίδες από σκιά Και οι θαλάσσιες ανεμώνες Κατεβαίνουν και αναπνέουν στο εσωτερικό της σκέψης μου Έρχονται δάκρυα που δεν χύνω Βήματα που δεν κάνω που είναι δύο φορές βήματα Και που τα θυμάται ο άλλος στην ώρα της παλίρροιας Τα σύρματα είναι στο μέρος του κλουβιού Και τα πουλιά έρχονται από πολύ ψηλά να κελαϊδήσουν μπροστά σ' αυτά τα σύρματα Ένας υπόγειος διάδρομος σμίγει όλα τ΄αρώματα. Το να ζεις μόνο δεν είναι αρκετό, είπε η πεταλούδα. Πρέπει να έχεις λιακάδα, ελευθερία και ένα μικρό λουλούδι. Hans Christian Andersen Διαβάστε μια πλήρη αναφορά για τις Πεταλούδες ΕΔΩ