https://www.fractalart.gr/katerina-aggelaki-rouk-interview/
Μόλις στα 17 της χρόνια δημοσιεύει στο περιοδικό Καινούργια εποχή το ποίημά της «Μοναξιά» μετά από παρότρυνση του Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος έστειλε γράμμα στον Γιάννη Γουδέλη, τον διευθυντή της Καινούργιας εποχής γράφοντας: «Παρακαλώ, δημοσιεύστε αυτό το ποίημα, το έχει γράψει μία κοπέλα που δεν έχει βγάλει ακόμα το γυμνάσιο. Είναι το ωραιότερο ποίημα που διάβασα ποτέ!». Από τότε άνοιξε ο δρόμος για την ενασχόληση της με την ποίηση και τη μετάφραση.)
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ:Μοναξιά
Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο
το σίφουνα, τον αγέρα με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.
Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.
Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα ‘ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.
Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα ‘ναι βαρύ γι’ αυτούς
και θα ‘ναι πάλι η μοναξιά σου.
Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα ‘ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.
Θεέ μου, τι θα γίνουμε;
Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα ‘ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.
Φθινόπωρο 1956
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ:Υπαρξιακές ερωταποκρίσεις
Τι ωραίος που ήταν ο έρωτας!
Πολιορκούσε χωρίς ενοχές
πολεμούσε χωρίς αιχμές, χωρίς φιλοδοξίες.
Λιοπύρι τα μεσάνυχτα
καλοκαιριά στον πάγο
έρωτας, το αντίθετο του αληθινού
έδινε στο πραγματικό ουσία.
Ήταν ωραία η ευωδιά του ιδρώτα
σοφά τα συμπεράσματα της σάρκας τότε
της σάρκας, της πιο παραμελημένης θεάς.
Τη ζωή μου βλέπω τώρα
σαν ένα ντοκιμαντέρ
που δείχνει σπάνια της φύσης πουλιά
ξεχασμένες του κόσμου ακτές
απλησίαστες κορφές.
Τις κινήσεις της ψυχής μου
παρακολουθώ στην οθόνη.
Ποια μέθοδο ακολουθεί άραγε η ψυχή
για να επιζήσει για λίγο ακόμη χωρίς μέλλον;
Το ψέμα; Την αλήθεια;
Ή αφήνεται στη φυσικότητα του είναι;
Ποιανού «είναι»;
Πώς μπορεί να υπάρξει «είναι» χωρίς μέλλον;
Όταν πια μόνο μια κάποια ιδέα οδηγεί στο σώμα
μόνο τ’ όνειρο φέρνει το πάθος;
Όσο για τον έρωτα τον τελευταίο
είναι σαν τον πρώτο:
βλασταίνει στο χωράφι του Πλάτωνα.
Art by pier toffoletti
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ:Χωρισμός
Χωρίζω, αφού είναι ένα ψέμα πια στη ζωή μου
η ύπαρξη του μέλλοντος.
Από το μέλλον χωρίζω.
Ξέρω τα πάντα κάτω απ’ την τεράστια σκιά του θα ζω,
μ’ αυτό το ΘΑ που αναβοσβήνει σταθερά
παίζοντας με την ελπίδα.
Όμως συγκεντρώνομαι πια στο ΤΩΡΑ.
Οι στιγμές, οι ώρες, οι μέρες,
κυλάνε στο παρόν.
Και ξαφνικά κάτι σαν γέλιο
ακούγεται μέσα μου:
Ούτε μιαν ανάσα δεν παίρνεις
–λέει μια φωνή–
χωρίς να στηρίζεσαι στην αοριστία του μέλλοντος.
Τότε, λέω, ο χωρισμός αναβάλλεται. Για πάντα.
Από τη συλλογή «Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο»
Σχετική συνέντευξη
Κινήσεις που οδηγούν
σ’ ένα απλό κρεβάτι
πώς να εμπνεύσουν πια;
Κρεβάτι χωρίς παραστάτη
χωρίς εφιδρώσεις
χωρίς εντυπώσεις
ένα άδειο στρωμένο πανί
μία οθόνη δίχως προβολή
και κινήσεις μονοσήμαντες
που σημαίνουν μόνο το τέλος
της μέρας.
Μια ειρήνη υπόγραψα φαίνεται
χωρίς καμιά μάχη
να ‘χει κερδηθεί ή χαθεί.
Ειρήνη είναι ο ύπνος
που έρχεται περιβρεγμένος
μόνο με την ελπίδα
του ονείρου.
Αλλά, αναπάντεχα
μια γλύκα απλώνεται στην επιφάνεια
της ταλαιπωρημένης σάρκας.
Τέλειωσε και τούτο το βράδυ.
Ακόμη ένα κομμάτι χρόνου
που δεν πρόδωσα
δε βλαστήμησα
την ώρα και τη στιγμή.
Ήταν η μέρα καλή
καμιά δεν ένιωσα νέα πληγή
καμιά δεν κακοφόρμισε παλιά.
Κρεβάτι απλό
με τέσσερα πόδια
και καλοκαιρινά σεντόνια
βάναυσα λευκά.
Πηγή: poiimata.com
Αχ! η ανθισμένη μυγδαλιά, η ανθισμένη μυγδαλιά
Σου ΄λεγα, θυμάσαι;
(Εσένα που μες στο χειμώνα μου
Περιπλανήθηκες στον σιωπηλό μου κήπο…)
Πώς μπορεί, ενώ άγρια τη μαστιγώνει ο ουρανός
Να ξεσπάει σε λευκό
με λίγο ροζ στο κέντρο για θεό της;
Πώς ξεπερνάει την τόση άρνηση γύρω της
Κι ανθίζει εκείνη πρώτη;
Ώσπου κάποιος σοφός
Σε εκπομπή σοφίας
Έλυσε την απορία μου.Είναι γιατί
(α κι εσύ με το χρόνο αμήχανος είσαι
δισταχτικός με τα μάτια
ανάπηρος στην κίνηση
χαμένος σ ΄εσωστρεφή μονοπάτια!)
έχει η μυγδαλιά το άνθος το πιο αδύναμο.
Τα μαμούνια δε θα τη διάλεγαν ποτέ
για βρώση
ούτε άρωμα έχει, ούτε πέταλα γερά
να δώσει.
Μια ιδέα είναι, ένας αέρας
διόλου διεγερτικός
καμιά ιδιαίτερη μυρωδιά
δεν ανακαλεί στην μνήμη
γελάκια σε μέρη κρυφά
ούτε των φύλλων τις πρώτες εκκρίσεις…
Ένας αδύναμος βήχας της φύσης
το λουλούδισμά της
μια αχνή απόχρωση ονείρου
μια ψευδαίσθηση γοητευτικής καρποφορίας…Όμως, καιρό πριν το ανώριμο ζουζούνι
διαισθανθεί την άνοιξη
η μυγδαλιά βρίσκετ΄ εκεί
παρούσα κι ανθισμένη
με φόντο το κουρασμένο χιόνι.
Είναι εκεί περιποιημένη, με τα κλωναράκια της
να σκύβουν καταδεχτικά
πρώτη αυτή με λουλούδια
να περιμένει, να αντέχει
το θαύμα.
Η δύναμή της – έτσι έλκονται οι φτερωτοί –
είναι που σ΄ έρωτα ξέρει να μεταφράζει
τα παγωμένα δευτερόλεπτα.
Χειμώνας 1997-1998Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ:ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ
Αν σ’ έχει ξεχάσει ο έρωτας
εσύ θα τον ξαναθυμηθείς
μόλις η ματιά σου αγγίξει τη φύση
τις πλαγιές, τα κύματα
τα φυλλοβόλα δέντρα
που δεν αμφισβητούν ποτέ τις εποχές
τα ζώα που βγαίνοντας
απ’ την κοιλιά της μάνας τους
ξέρουν κιόλας πώς να ζήσουν
πώς ν’ αντισταθούν στους εχθρούς
που τους έχει ορίσει η φύση.
Πρόσεξε μόνο μην η ζωντανεμένη ανάμνηση
πέσει πάνω στο σωρό
απ’ τις προδομένες προσδοκίες σου
τ’ αναπάντητα όνειρά σου.Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ: ”Φόβος το νέο πάθος”
Τι έγινε η χαρά της ζωής
που καταχτούσε την κάθε στιγμή
ακόμη κι όταν η μέρα ξημέρωνε δυσοίωνηΤώρα πόνος κανένας
δε μαστίζει το κορμίαλλά το μέσα το αλυσοδένει
ένας νέος παντοδύναμος τύραννος:
ο φόβος.Ήρθε ο φόβος και σάρωσε
όλα τα πάθη.Ο έρωτας τώρα μοιάζει
και πότε με γελωτοποιό χωρίς δουλειά
πότε με ζητιάνο στη γωνιά
αφού κανέναν πια δεν κάνει να γελάσει.Τι έγινε η χαρά της ζωής
που καταχτούσε την κάθε στιγμή
ακόμη κι όταν η μέρα ξημέρωνε δυσοίωνη;Ένα είναι το πάθος – ο φόβος
π’ απλώνεται σαν σάβανο
και όλα τα σκεπάζει.Φόβος για την κατάρρευση
της φύσης, του κορμιού, του κόσμου.Τώρα αντί να ουρλιάζει το μέσα
μια είναι η φωνή που κυριαρχεί:
”Τι ωραίος που είναι αυτός!”
”Πρόσεχε!”
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ:Ποιητικό υστερόγραφο
Τα ποιήματα δεν μπορούν πια
να ‘ναι ωραία
αφού η αλήθεια έχει ασχημύνει.
Η πείρα είναι τώρα
το μόνο σώμα των ποιημάτων
κι όσο η πείρα πλουταίνει
τόσο το ποίημα τρέφεται και ίσως δυναμώσει.
Πονάν τα γόνατά μου
και την Ποίηση δεν μπορώ πια να προσκυνήσω,
μόνο τις έμπειρες πληγές μου
μπορώ να της χαρίσω.
Τα επίθετα μαράθηκαν
μόνο με τις φαντασιώσεις μου
μπορώ τώρα την Ποίηση να διανθίσω.
Όμως πάντα θα την υπηρετώ
όσο βέβαια εκείνη με θέλει
γιατί μόνο αυτή με κάνει λίγο να ξεχνώΚατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ: Η μνήμη είναι σαν την ανάσα
«Κι οι δρόμοι όλοι μαζί
ούρλιαζαν το αδιάβατο.
Εφυγα.
Στις χούφτες μου ανάμεσα,
σαν να κρατούσα
ενός παγωμένου πουλιού
την τελευταία ανάσα,
προστάτευα την τελευταία
χειραψία».
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ
