Η απουσία στην ποίηση

H απουσία που γεννά ποίηση η ποίηση που αναγεννά την απουσία, κάθε απόντας και ένας ποιητής που χάθηκε στα σύνορα των λέξεων, κρατώντας αναμμένη την ασύλληπτη εικόνα του μέχρι που στο διάβα του έγινε καπνός, αφού ταυτίστηκε με την απόσταση που το ποίημα δεν μπόρεσε να νικήσει.
Κάθε ποίημα δεν είναι απλά μια κατάδυση στο άγνωστο και ανεκπλήρωτο, είναι περισσότερο μια μάχη με τη λήθη, μια μάχη με το μηδέν, και το πώς θα την δώσει τη μάχη του αυτή ο ποιητής έχει κατά μεγάλο μέρος να κάνει με το πώς βίωσε και βιώνει την
απουσία...

Victor Bauer,painter

ΓΗ ΤΩΝ ΑΠΟΥΣΙΩΝ-Κική Δημουλά(απόσπασμα)

Τώρα θὰ κοιτάζεις μία θάλασσα.
Ἡ διάθεση νὰ σὲ ἐντοπίσω
στὴ συστρεφόμενη ἐντός μου γῆ τῶν ἀπουσιῶν
ἔτσι σὲ βρίσκει:
πικρὴ παραθαλάσσια ἀοριστία.
Ἐκεῖ δὲν ἔχει ἀκόμα νυχτώσει
κι ἂς νύχτωσε τόσο ἐδῶ
τῶν τόπων οἱ κρίσιμες ὧρες
σπάνια συμπίπτουν.
Κάτι σὰν φῶς καὶ οὔτε φῶς,
ἡ ὥρα τοῦ ἑαυτοῦ σου ἔχει πέσει.
Χορεύουν φύκια
κάτω ἀπ᾿ τὸ τζάμι τοῦ νεροῦ.
Τὰ ρηχά, ἔχουν κι αὐτὰ
τὰ βάσανά τους καὶ τὰ γλέντια τους.
Τώρα θὰ ἔχουν λύσει τὰ μαλλιά τους
οἱ ἁγνὲς ἡσυχίες τριγύρω
μὲ τὴ σιωπή σου θὰ τὶς κάνεις
γυναῖκες σου ἐκπληρωμένες.
Ξαπλώνουν δίπλα σου.
Ἡ σκέψη σου στερεώνει σκαλοπάτια στὸν ἀέρα
κι ἀνεβαίνει. 
Σὲ κρατάει στὸ ράμφος της.
Ποῦ ξέρω ἐγὼ τὰ εὐαίσθητα σημεῖα τοῦ πελάγους
γιὰ νὰ σὲ καταλάβω;

fabian perez,painter

Εύφλεκτη η απόσταση-Κική   Δημουλά
Ασυγχώρητη η απροσεξία
να μου στείλεις επι χάρτου εφημερίδας
ολοσέλιδη τη φωτογραφία σου
με αναμμένο το τσιγάρο της.

Αν έπιανε φωτιά η παραλαβή;
Ποια πυροσβεστική
ψυχραιμία εις μάτην θα καλούσα
σε ποιο διανυκτερεύον έγκαυμα
θα έτρεχα ανήμπορο εγώ χαρτί καμένο
σε ποιαν εξαντλημένη θεραπεία
σε ποια αποζημίωση μετά.
Ασφάλεια αναθρώσκοντος καπνού
δεν έχω κάνει
-«Ο μόνος αξιόπιστος μάρτυρας ότι ζήσαμε
είναι η απουσία μας»

Photographer Barbara Cole

Yourcenar, Marguerite-Φωτιές

“Στην απουσία σου, η μορφή σου διαστέλλεται
 σε σημείο να γεμίζει το σύμπαν. Περνάς στη  ρευστή κατάσταση που χαρακτηρίζει τα  φαντάσματα.
Στην παρουσία σου συστέλλεται:
 φτάνει στη συμπύκνωση των πιο βαριών
μετάλλων, του ιριδίου, του υδράργυρου.
 Πεθαίνω από αυτό το βάρος όταν μου πέφτει
πάνω στην καρδιά.”

fabian perez,painter

Απουσία -Αργύρης Χιόνης 

Επιμύθιο:  Η Απουσία είναι το μοναδικό
θηρίο που ο άνθρωπος όχι μονάχα δεν  κατάφερε ποτέ να εξημερώσει, αλλ' ούτε  να συλλάβει καν. Βέβαια, πάντα ελπίζει ότι θα τα καταφέρει, γι' αυτό και σ' όλους τους ζωολογικούς κήπους υπάρχει έν' αδειανό κλουβί γι' αυτήν.

 Carlos Drummond de Andrade…
“Για πολύ καιρό σκεφτόμουν ότι η απουσία είν’  έλλειψη.
Και λυπόμουν, ο άσxετος, για την έλλειψη
Σήμερα δεν λυπάμαι γι’ αυτήν.
Δεν υπάρxει έλλειψη στην απουσία
Η απουσία είναι μια ύπαρξη μέσα μου
Και την νιώθω, λευκή, τόσο ενωμένη,
αγκαλιασμένη απ’ τα μπράτσα μου,
που γελώ, και xορεύω κι επινοώ
xαρούμενα επιφωνήματα.
Γιατί την απουσία, αυτή την αφομοιωμένη απουσία,
Κανείς δεν την κλέβει πια από μένα.
Πωλ Βερλαίν, «Έξι βδομάδες κιόλας»  (απόσπασμα)

… Ω! η απουσία! Η πιο σκληρή απ’ τις  δυστυχίες όλες
Στις λέξεις και στις φράσεις να ζητάς παρηγοριά,
Στο άπειρο μέσα πλήθος των θλιμμένων στοχασμών σου
Και ό, τι θα βρεις, ανούσιο πάντα να ‘ναι και πικρό!
Κι ύστερα, να, αιχμηρή και κρύα σαν λεπίδι,
Γοργότερη από τα πουλιά, κι από τις σφαίρες πιο γιορτή,
Κι απ’ το νοτιά στη θάλασσα κι απ’ το  αγριοφύσημά του,
Και μ’ ένα δηλητήριο στην αιχμή θανατερό,
Να, όμοια σα βέλος, που ‘ρχεται στο τέλος η Υποψία,
Ξαπολυμένη από την άθλια Αμφιβολία τη βδελυρή.

"Pasion I" - Alberto Pancorbo

ΣΥΜΦΩΝΙΑ Αρ. 1-Τάσος Λειβαδίτης -[Απόσπασμα]
“Τα χέρια μου είναι δυο βαριά άχρηστα ζώα
αφού δε σ’ αγκαλιάζουν
μισώ τα μάτια μου που πια δεν καθρεφτίζουν
το χαμόγελό σου
θα ‘θελα να συντρίψω με τις γροθιές μου
τους δρόμους, τα λεωφορεία, τα τραμ
που κάποτε μας πήγαιναν στην ευτυχία
και να φτιάξω μια πόλη ερειπωμένη
απ’ την πελώρια απουσία σου”

LA ROSA ROJO, BY ALBERTO PANCORBO

ΑΝΑΤΡΟΦΗ (Αντιγόνη Βουτσινά.

Λείπω
Λείπεις
Λύπη
Οικόσιτο ρήμα.
Το είχε δέσει η μάνα
μ’ ένα λουρί από το πόδι μου
για να μου κάνει συντροφιά όταν εκείνη
λύπη.
Ξέρω καλά τους χρόνους του και τις συνήθειές του.
Καμιά φορά,
στο τρίτο πρόσωπο βγάζει τη μάσκα
και απλώνεται
με ήττα.
(Εκτός κι αν κάτι
δεν έμαθα καλά.
Από παιδί.)

BY ALBERTO PANCORBO

Η απουσία δεν καταλαμβάνει ποτέ εξωτερικό χώρο
Απρόσκλητη ενδημεί στη σκέψη μας
Οι απουσίες είναι ανεπιθύμητα κατοικίδια πτηνά που πετούν με αθόρυβο φτερούγισμα από το ένα κλαδί συναισθήματος στο άλλο
Τρέφονται με τις αναμνήσεις τη λύπη και τη νοσταλγία μας
Οι κελαηδισμοί τους είναι υπενθυμίσεις απώλειας και προοπτική ερημωμένου μέλλοντος
Οι νυκτόβιες απουσίες μαυλίζουν τα όνειρα και τα προτρέπουν να ξεδιψάσουν ως το ξημέρωμα σε πρόσκαιρες πηγές ελπίδας
Δυστυχώς δεν είναι αποδημητικές έτσι δια βίου συνεχώς πετούν μέσα μας σε εξοντωτικούς σχηματισμούς

Υ.Γ. 2
Η απουσία είναι μια μικρή ζωή του παρελθόντος που παρασιτικά τρέφεται από τις τωρινές μέρες μας
Όσο θυμάσαι τόσο την δυναμώνεις
Όσο προσπαθείς να ξεχάσεις τόσο τη θεριεύεις
Αποκρύβει όλες τις αφύλακτες διαβάσεις των σκέψεων για να περνάς αμέριμνος και να προσκρούεις στον ερχομό της
Είναι η διακόνισσα του ναού της ενθύμησης.
Ούτε κερί λατρείας στη λήθη δεν σε αφήνει να ανάψει
Διαπλέει το χρόνο μας έχοντας υψωμένα τα μαύρα ιστία της διάβρωσης και της αποσύνθεσης
Η απουσία είναι το έπαθλο που απονέμει η μνήμη στους ταχύτερους δρομείς της φθοράς.

ΠΑΡΟΥΣΙΑ
Κάθε παρουσία τρέφει μέσα της μεγάλα ή μικρά διαστήματα απουσίας -για μελλοντική χρήση-
Της απουσίας τέκνο είναι η παρουσία που με τη σειρά της γεννάει πάλι απουσία
Όταν από τις τωρινές πράξεις απουσιάζει ο φόβος της ενδεχόμενης απουσίας όταν αυτή επέλθει εκπλήσσει σε σφοδρότητα
Υπόλογη ενώπιον του δικαστηρίου του χρόνου είναι μόνο η παρουσία.
 © Γιάννης Τόλιας

Fabrice de Villeneuve-Ζωγράφος

Μαθήματα ζωής χωρίς εσένα (Σταύρος Σταυρόπουλος)

 μαθήματα ζωής
χωρίς εσένα
σε άδεια ερημικά πλάνα
στα ίδια παγωμένα νερά 

έγινα πέτρα και φως
προσπαθώντας να ακουμπήσω
για λίγο
τη μακρινή απουσία σου 

ακόμη λείπεις.

Η επιθυμία έχει μια πολύ ψηλή κορμοστασιά

 και στις παλάμες της καίει η απουσία.
(Οδ.Ελύτης)

BY ALBERTO PANCORBO

 (1940)-Οδυσσέας Ελύτης - Κλίμα της απουσίας

Όλα τα σύννεφα στη γη εξομολογήθηκαν

Τη θέση τους ένας καημός δικός μου επήρε

Κι όταν μες στα μαλλιά μου μελαγχόλησε

Το αμετανόητο χέρι 

Δέθηκα σ' ένα κόμπο λύπης.

Александр Сигов (Alexander Sigov)

-Γιάννης Ρίτσος, «Και εσύ να λείπεις»-Απόσπασμα:

«Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της,
Και εσύ να λείπεις,

Να’ ρχονται οι Άνοιξες

με πολλά διάπλατα παράθυρα,

Και εσύ να λείπεις,

Να λείπεις –δεν είναι τίποτα να λείπεις .

Αν έχεις λείψει για ό, τι πρέπει,

Θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα

που για αυτά έχεις λείψει,

Θα’ σαι για πάντα μέσα σε αυτόν τον κόσμο…»

ΑRT-Alberto Pancorbo

ΙΣΩΣ Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑ-Pablo 

Neruda από τα "Εκατό ερωτικά Σονέτα"
Ίσως η απουσία σου είναι παρουσία, χωρίς εσύ
να είσαι,
χωρίς εσύ να πας να κόψεις το μεσημέρι
σαν ένα γαλάζιο λουλούδι, χωρίς εσύ να
περπατάς
πιο αργά ανάμεσα στην ομίχλη και στου
 πλίνθους,
χωρίς εκείνο το φως που κρατάς στο χέρι
που ίσως άλλοι δεν θα δουν να χρυσίζει,
που ίσως κανείς δεν έμαθε ότι βλασταίνει
σαν την κόκκινη καταγωγή του τριαντάφυλλου,

χωρίς εσύ να είσαι, επιτέλους, χωρίς να έρθεις
απότομη, ερεθιστική, να γνωρίσεις τη ζωή μου,
καταιγίδα από ροδώνα, σιτάρι ανέμου,
και από τότε είμαι γιατί είσαι
και από τότε είσαι, είμαι και είμαστε,
και για χάρη του έρωτα θα είμαι, θα είσαι, θα
είμαστε.

-Κλείτος Κύρου, «ΑΠΟΥΣΙΑ»
Γαλάζιες μέρες φουσκοθαλασσιά
Υάκινθοι, ψηλή θερμοκρασία.
Των δυο χεριών σου η άσπλαχνη απουσία
Τις νύχτες μας γεμίζει απελπισιά
Ο ήλιος που μας έσμιγε παλιά,
Δίκοπος τώρα ήλιος μας χωρίζει
Με θέρμη όπως σαν πρώτα πια δε σφύζει
Κι όλο προδοτικά σκορπάει φιλιά.
Αιμόφυρτα τα πόδια σου θωρώ
Και στην καρδιά σου πέτρινο στεφάνι.
Στα μάτια σου το εξαίσιο πυροφάνι
Κοντεύει να σβηστεί με τον καιρό.
Τα βράδια μας ορφάνεψαν, θαρρώ,
Και φύτρωσαν αγκάθια οι προσδοκίες.
Σε λίγο θε ν’ ανθίσουν οι ακακίες,
θ’ ανοίξει πάλι το «Τροκαντερό».
Τα ρόδα, τα φεγγάρια, τα πουλιά,
Θε νά ’ρθουν ρυθμικά πάλι σαν πάντα.
Μα εσύ δε θ’ ανασαίνεις τη λεβάντα
Κι εγώ θε ν’ αλυχτάω με τα σκυλιά.

Άνοιξε το παράθυρο να μπει δροσιά να μπει του Μάη! Καλό Μήνα!

 sophie gengembre anderson,,painter

ΔΕΞΟΥ ΜΑΗ

Η Άνοιξη, δροσιές γεμάτη

καρτερεί μεσοκαμπής

στ’ ανθισμένο της παλάτι

Μάη μου για να μπεις.

Δέξου φούχτες τα λουλούδια

απ’ την πλούσια ποδιά

δέξου Μάη γλυκά τραγούδια

κι από τα παιδιά.

Στέλιος Σπεράντζας

Ζωγράφος, Γιώργος Σταθόπουλος

Από τους χρόνους τους παλιούς, το ‘χω βαθύ μεράκι
να βγω στις πέρα θάλασσες, να βρω το Μαγισσάκι. Τ’ άπιαστο σαν αερικό, στην εμορφιά του Μάη που αν κάνεις να τον μυριστείς, αλλοίμονο σου -εκάης(απόσπασμα)-Μαγισσάκι -Οδ.Ελύτης)

Γερανιώτης Δημήτριος-Κοπέλα σε Αγρό, 1905

''Μάη μου, Μάη δροσερέ, κι Απρίλη με τα ρόδα,
όλον τον κόσμο γιόμισες με λουλούδια και μ'άνθια
κι εμένα με περίπλεξες στης λεμονιάς τα φύλλα!...''

painter  Etienne Adolphe Piot

Πρωτομαγιά - τραγούδι για το Μάη

Εμπήκ΄ ο Μάης , εμπήκ΄ ο Μάης ο μήνας,
Ο Μάης με τα τριαντάφυλλα κι ο Απρίλης με τα ρόδα.
Μάη μου , Μάη δροσερέ , κι Απρίλη λουλουδάτε,
Απρίλη ροδοφόρετε , Μάη μου κανακάρη,
π΄ όλον τον κόσμο γιόμισες μ΄ άνθη και με λουλούδια
κι εμένα με περίπλεξες στης κόρης τις αγκάλες .
Για μήνυσέ μου , λυγερή, για μήνυσέ μου , κόρη,
να δώσω το χαιρετισμό ν΄όσο π΄ ανθούν οι κάμποι,
στέφανα να μας πλέξουνε με τ΄ ανθισμένο κλήμα,
να στρώσουμε την κλήνη μας με της μυρτιάς τα άνθη,
να πέφτουν τ΄ άνθη απάνω σου , τα ρόδα στην ποδιά σου
και τρία χρυσά γαρίφαλα τριγ΄τρω στο λαιμό σου.

Ν.Γ.Πολίτης βιβλίο του <<Εκλογαί από τραγούδια του Ελληνικού Λαού>>

Emile Vernon,painter

Το παρακάτω οκτάστιχο φέρει την υπογραφή του Ιωάννη Πολέμη.

ΚΑΙ ΠΑΛΙ

Και πάλι, να, ο Μάιος για νάλθει ξεκινά

Και διασκελίζει θάλασσες και κάμπους και βουνά.

Κρατεί ανθούς στα χέρια του και γύρω τους σκορπά

Κι όπου περάσει και διαβεί παντού μοσχομυρίζει.

Αχ, Μάη αν σ' αγάπησα κι αν σ' αγαπώ ακόμα

Ρίξε δροσάτα λούλουδα και στόλισε το χώμα

Που θα διαβεί η αγάπη μου - Δεν θέλω όπου πατήσει

Άλλο από ρόδα και μυρτιές το πόδι της ν' αγγίξει.

Flora And Zephyr by William Bouguereau

“Του Μαϊου ροδοφαίνεται η μέρα
που ωραιότερη φύση ξυπνάει
και την κάνουν λαμπρά και γελάει
πρασινάδες, αχτίδες, νερά.
Άνθη κι άνθη βαστούνε στο χέρι
παιδιά κι άντρες, γυναίκες και γέροι
ασπροεντύματα, γέλια και κρότοι,
όλοι οι δρόμοι γιομάτοι χαρά.
Ναi, χαρείτε του χρόνου τη νιότη,
άνδρες, γέροι, γυναίκες παιδιά.”(Διονύσιος Σολωμός)

 Sophie Anderson,painter

Κεκλεισμένων των θυρών-Νικ. Βρεττάκος(απόσπασμα)

 Χρειάζεται ο κόσμος ρούχα ψυχή μου,
για ώρες βροχής, για ώρες ανέμου,
για ώρες αφέγγαρης λύπης
και νύχτας. Γύρω από την
 ερημιά  της ελπίδας, χρειάζεται ο κόσμος
έναν ορίζοντα. 

Γίνου καθώς
απάνω απ'τους λόφους  κάποτε ο Μάης
βροχούλα μετάξινη:

 Sophie Anderson,painter

Αγάπη-ποίηση Ν.Βρεττάκος

Παρηγορία και φως, στους ώμους
του κόσμου

 Αφήνω ανοιχτή τη σελίδα
του Ομήρου, σηκώνομαι,βγαίνω,
να ρίξω ένα βλέμμα
και στα άλλα βιβλία μου.
Συλλαβίζω αντικρύ μου
μια λέξη -εντολή
Η πλαγιά
είναι ολόλευκη.
Οι μικρές μαργαρίτες
μια κάθετη πλάκα
που κατέβασε ο Μάης
απ'το Όρος Σινά.

Μεγαλυνάρι Τ' όνομα σου ~ Νικηφόρος Βρεττάκος

 Τ' όνομά σου : ψωμί στο τραπέζι
Τ' όνομά σου : νερό στην πηγή.
Τ' όνομά σου : αγιόκλημα αναρριχόμενων άστρων.
Τ' όνομά σου : παράθυρο ανοιγμένο τη νύχτα στην πρώτη του Μάη.

Gaetano Previati

Μάης, και “η δριμύτης της ανοίξεως είναι φιλί που ‘χω στο στόμα”

(Α. Εμπειρίκος, Ο πλόκαμος της Αλταμίρας)

Goyo Dominguez, painter
 Παραλλαγὲς πάνω σὲ μιὰν ἀχτῖδα-Oδυσσέας Ελύτης 

Κόκκινο

Τὸ στόμα ποὺ εἶναι δαίμονας μιλιά κρατήρας
Φαΐ τῆς παπαρούνας αἷμα τοῦ καημοῦ
Ποὺ εἶναι μεγάλο κίμινο τῆς Ἄνοιξης
Τὸ στόμα σου μιλάει μὲ τετρακόσια ρόδα
Δέρνει τὰ δέντρα λιγώνει ὅλη τὴ γῆ
Χύνει μὲς στὸ κορμί τὴν πρώτη ἀνατριχίλα!

Σπουδαία τοῦ δάχτυλου εὐωδιά τὸ πάθος μου πληθαίνει
Τὸ μάτι μου ἀνοιχτό πονάει στ' ἀγκάθια
Δέν εἶναι ἡ βρύση ποὺ ποθεῖ τῶν δυό στηθιῶν τὰ ὀρνίθια
Ὅσο τὸ βούισμα τῆς σφήκας στοὺς γυμνούς γοφούς!

Δῶστε μου τὴν οὐλή τοῦ ἀμάραντου τὰ μάγια
Τῆς κλώστρας κοπελλιᾶς
Τὸ ἀντίο, τὸ ἔρχομαι, τὸ θὰ σοῦ δώσω
Σπηλιές ὑγείας θὰ τὸ πιοῦνε στὴν ὑγεία τοῦ ἥλιου
Ὁ κόσμος θά 'ναι ἢ ὁ χαμός ἢ τὸ διπλό ταξίδι
Ἐδῶ στου ἀνέμου τὸ σεντόνι ἐκεῖ στου ἀπείρου τὴ θωριά!

Βίτσα τουλίπα μάγουλο τῆς ἔγνοιας
Σπλάχνο δροσᾶτο τῆς φωτιᾶς
Θὰ ρίξω ἀνάσκελα τὸν Μάη θὰ τὸν σφίξω στὰ μπράτσα μου
Θὰ τὸν δείρω τὸν Μάη θὰ τὸν σπαράξω! 

Goyo Dominguez, painter

 Πρωτομαγιά-Αρης Αλεξάνδρου
Στα τζάμια σου μπουμπουκιάζει η χτεσινή βροχή
τώρα που η παραλία ανάβει τα φανάρια της.
Ένα καΐκι στάθηκε καταμεσής στο πέλαγο.
Γαλήνη.
Περίμενε δω με το βλέμμα στις σταγόνες
(δυο ανθισμένες γαλάζιες σταγόνες τα μάτια σου).
Περίμενε. Θα ξημερώσει.
Θέλω να σε ξέρω στο παράθυρο
αγναντεύοντας κατά τον τόπο της χαραυγής
νοσταλγώντας το περσινό καλοκαίρι.
(Τα νερά ν' ανασαίνουν ζεστασιά
το γυμνό σώμα της ημέρας πλαγιάζει μες στα στάχυα
κι ανάμεσα απ' τα δάχτυλα κρυφοκοιτάει μια παπαρούνα.)
Θέλω να σου χαρίσω ένα τόσο δα ουράνιο τόξο
τώρα στα γενέθλια της δεκαοχτάχρονης αυγής,
ένα λουλουδένιο δαχτυλίδι
μια υπόσχεση ελπίδας.

Από τη συλλογή Ακόμα τούτη η άνοιξη (Απρίλης 1946)

"Ήταν του Μάη το πρόσωπο"
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος (από το ποίημα Αμοργός)

  Ήταν του Μάη το πρόσωπο-

του φεγγαριού η ασπράδα
ένα περπάτημα ελαφρύ
σαν σκίρτημα του κάμπου

Κι αν θα διψάσεις για νερό
θα στύψουμε ένα σύννεφο
κι αν θα πεινάσεις για ψωμί
θα σφάξουμε ένα αηδόνι

William Bouguereau,painter
 Νίκος    Γκάτσος
Απόσπασμα απο την ποιητική συλλογή του Ξένα (2001)
Παράξενη πρωτομαγιά
μ’ αγκάθια πλέκουν σήμερα στεφάνια
ηρθ’ ο καιρός του «έχε γεια»
τι να την κάνεις πια την περηφάνια.
Στα δυο σου μάτια τα χρυσαφιά
σκοτάδι πέφτει και συννεφιά
ποιες μπόρες φέρνεις και ποιες βροχές
σε κουρασμένες νεκρές ψυχές
Παράξενη πρωτομαγιά
ο ήλιος καίει το πέλαγο στη δύση
μα της καρδιάς την πυρκαγιά
πού θα βρεθεί ποτάμι να την σβήσει.

Zωγράφος, Γιώργος Σταθόπουλος

Η Πρωτομαγιά     Γιάννης Ποταμιάνος

Βγήκες αιμοστάλακτη
  στην όψη
με υψωμένη τη γροθιά
ανεμίζοντας αυταπάρνηση
 στο φως του Μάη
Στεφανωμένη λουλουδιασμένα
    όνειρα
κι αστείρευτη αγάπη για ζωή
Να μυρίζει ο ιδρώτας σου
   έρωτα
και η δουλειά σου ελπίδα

Κι όμως σε θέρισαν οι ριπές
  σαν στάχυ
τα κόκκινα τριαντάφυλλα
έγιναν παράσημα στα στήθη σου
επίμονα να αιμορραγούν
 της λεβεντιάς το νάμα

 Αχ Πρωτομαγιά άδολη παρθένα
εμπνέεις και εμπνέεσαι
απ’ τις κεραύνιες ομοβροντίες
            της ανοιξιάτικης βροχής
και περιφρονώντας το χαλάζι
           βλέπεις μόνο καλοκαίρι

Αχ εργατική Πρωτομαγιά, θυσία
                 σε κάδρο κρεμασμένη
Οι εικόνες των μαρτύρων σου  μας οδηγούν

Goyo Dominguez, painter

 Το βαπόρι  -Γιάννης Σκαρίμπας 

Νάναι ως νάχης φύγει — με τους ανέμους — καβάλλα
στο άτι της σιγής κι' όλα να πάης
και vάv' πολλά καράβια, πολλή θάλασσα — μεγάλα
σύγνεφα πάνω — οι άνθρωποι κι' ο Μάης.

Κι' εντός μου εμένα να βρυχιέται — όλο να τρέμει —
βαρύ ένα βαπόρι και κατόπι
πάλι εσύ κι' ο Μάης κι' οι ανέμοι
κι' έπειτα πάλιν οι ανθρώποι, οι ανθρώποι.
Και νάναι όλα απ' ό,τι φεύγει —και δε μένει—
σε μια πόλη ακατοίκητη, κι' εντός μου
ακυβέρνητο, όλο να σε πηγαίνει το καράβιέξω απ' την τρικυμία τούτου κόσμου.

Μαγιάτικο στεφάνι - τραγούδι 
Εχάραξε η αυγή
κι ο ήλιος ανατέλλει
και κόκκινα τριαντάφυλλα
στολίζουν τα στεφάνια.

Τα χελιδόνια γλυκά-γλυκά
της άνοιξης καμάρια
στεφάνια πλέκουν κι αυτά
τις πόρτες να στολίσουν.

Αγριολούλουδα του Μάη 
Τα λουλούδια σου Μάη μου
και τα κρίνα σου Μάη μου,
σινιάλο σου κάνουν
στο στεφάνι σου Μάη μου.

Άνοιξε το παράθυρο να μπει
δροσιά να μπει του Μάη
εμείς γι' αλλού κινήσαμε γι' αλλού
κι αλλού η ζωή μας πάει

Νίκος Καζαντζάκης -Ταξιδευτής

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ- ΤΑΞΙ∆ΕΥΤΗΣ-

<<Στη ζωή μου οι πιο μεγάλοι μου ευεργέτες
στάθηκαν τα ταξίδια και τα ονείρατα.>>

Να γυρίζεις τη γης, να βλέπεις - να βλέπεις-

 και να μην χορταίνεις- καινούργια χώματα και θάλασσες κι ανθρώπους

 και ιδέες, και να τα βλέπεις όλα για πρώτη φορά,

 να τα βλέπεις όλα σα για τελευταία φορά, με μακρόσερτη ματιά,

 κι έπειτα να σφλανάς τα βλέφαρα και να νιώθεις τα πλούτη να κατασταλάζουν μέσα σου ήσυχα, τρικυμιστά, όπως θέλουν, ωσότου

 να τα περάσει

 από την ψιλή κρισάρα του ο καιρός, 

να κατασταλάξει το ξαθέρι απ' όλες τις χαρές και τις πίκρες σου - τούτη η αλχημεία της καρδιάς, είναι, θαρρώ μια μεγάλη, αντάξια του ανθρώπου ηδονή. 

   Το κείμενο είναι απόσπασμα από τον πρόλογο του

Νίκου Καζαντζάκη στο βιβλίο "Ταξιδεύοντας στην Ισπανία".

.....................Το ιδανικό μου θα ήταν οχτώ μήνες ταξίδι και τέσσερις μήνες μοναξιά.
.....................
Ένα μονάχα αξίζει: το ταξίδι.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αυτά τα λόγια του Νίκου Καζαντζάκη 

συνοψίζουν το πάθος του για τα ταξίδια.

Από την πρώτη του νεότητα μέχρι το θάνατό του

 δεν έπαψε να ταξιδεύει στην Ελλάδα, 

στην Ευρώπη, στην Ασία και στην Αφρική.

 Ήταν ένας ακούραστος ταξιδιώτης. Για ποιούς λόγους;

 Τι αναζητούσε ακριβώς μέσα στις πολλαπλές του περιηγήσεις;

 Στο τελευταίο του βιβλίο
Αναφορά στον Γκρέκο,
καταγράφει την πνευματική του αναζήτηση με αυτά τα λόγια:
« Όλα μου τα ταξίδια είχαν γίνει μια μονάχα κόκκινη γραμμή που ξεκίναγε από
τον άνθρωπο για να φτάσει στο Θεό».

Περιηγείται, λοιπόν, πρώτα πρώτα την Ελλάδα.
Ελλάδα-Νίκος Καζαντζάκης
Όλα στην Ελλάδα, βουνά, ποταμοί, θάλασσες, πεδιάδες, «ανθρωπίζουνται» και
μιλούν στον άνθρωπο μια σχεδόν ανθρώπινη γλώσσα.
 ∆εν τον καταπλακώνουν, δεν τον τυραννούν, γίνουνται φίλοι του και συνεργάτες.
 Η θολή, ακαταστάλαχτη κραυγή της Ανατολής, περνώντας από το φως της Ελλάδας,
 καθαρίζει, ανθρωπίζεται,γίνεται λόγος.
 Η Ελλάδα είναι το φίλτρο που λαγαρίζει με αγώνα πολύ το χτήνος σε
άνθρωπο, την ανατολίτικη σκλαβιά σ’ ελευτερία
 και τη βάρβαρη μέθη σε νηφάλιο λογισμό.
Να δώσει πρόσωπο στο απρόσωπο, μέτρο στην αμετρία, ισορροπώντας
τις συγκρουόμενες τυφλές δυνάμεις, τέτοια η αποστολή της πολυβασανισμένης
στεριάς και θάλασσας που λέγεται Ελλάδα.

Αιγαίο
Είπα να κάμω ένα ταξίδι για να’ χω υπομονή να περιμένω,

 μπήκα σ’ ένα καΐκι
που έπιανε τα χαριτωμένα νησιά του Αιγαίου -

 τη Σαντορίνη, τη Νάξο, την Πάρο, τη
Μύκονο.
 Το είπα, το ξαναλέω: μια από τις πιο μεγάλες χαρές που μπορεί ν’ αξιωθεί
ο άνθρωπος στον κόσμο τούτον

 είναι να’ ναι άνοιξη, να φυσάει αλαφρό αγεράκι 

και
ν’ αρμενίζεις στο Αιγαίο.

 ∆ε μπόρεσα ποτέ να φανταστώ πως γίνεται να’ ναι αλλιώς ο Παράδεισος.
 Ποια άλλη χαρά, στο ουρανό και στη γης,

 μπορεί να’ ναι καλύτερα
αρμονισμένη με το κορμί και με την ψυχή του ανθρώπου;
 Φτάνει η χαρά ετούτη έως την έξαρση, μα,

 δόξα σοι ο Θεός, δεν πάει παραπέρα,
 κι έτσι ο αγαπημένος ορατός κόσμος 

δεν αφανίζεται,
κάθε άλλο, ο αόρατος γίνεται ορατός, 

κι ότι λέμε: Θεός κι αιώνια ζωή και μακαριότητα

 μπαίνουν στο καΐκι μας κι αρμενίζουν μαζί μας.

Τόσο το Ελληνικό χώμα είναι ποτισμένο με δάκρυα, ιδρώτα κι αίμα, τόσο τα Ελληνικά βουνά
είδαν ανθρώπινον αγώνα, που ανατριχιάζεις λογιάζοντας πως στα βουνά ετούτα και
τ’ ακρογιάλια παίχτηκε η μοίρα της λευκής φυλής.
 Παίχτηκε η μοίρα του ανθρώπου.

 Σίγουρα σ’ ένα από τ’ ακρογιάλια αυτά, τα γεμάτα χάρη και παιχνιδίσματα, θα γίνηκε
το θάμα της μετουσίωσης του ζώου σε άνθρωπο.
Γεμάτη μυστική αποστολή κι ευθύνη όχι μονάχα η γεωγραφική παρά κι η ψυχική
τοποθέτηση της Ελλάδας, δύο ασίγαστα ρέματα συγκρούονται στις στεριές της και
στις θάλασσες, και να γιατί η Ελλάδα στάθηκε πάντα ένα σημείο γεωγραφικό
 και ψυχικό ακατάπαυστα στροβιλισμένο.
 Η μοιραία αυτή τοποθέτηση επέδρασε θεμελιακά
στην τύχη της Ελλάδας και του κόσμου.

 Κάθε στιγμή το Ελληνικό τοπίο, ενώ μένει το ίδιο, αλλάζει
ανάλαφρα, κυματίζει την ομορφιά του, ανανεώνεται.
Έχει βαθιάν ενότητα και συνάμα ακατάπαυστα ανανεούμενη ποικιλία
 Τάχα ο ίδιος ρυθμός δεν κυβερνάει και την Αρχαία τέχνη, που γεννήθηκε κοιτάζοντας, αγαπώντας, νογώντας και διατυπώνοντας τον ορατό γύρα της κόσμο;
 Κοιτάχτε ένα Ελληνικό έργο της μεγάλης κλασικής  εποχής, δεν είναι ακίνητο,
 μια αδιόρατη ανατριχίλα ζωής το διαπερνάει, παίζει σαν
τις φτερούγες του γερακιού όταν σταθεί στην κορυφή του αγέρα και μας φαίνεται
ακίνητο.
 Όμοια και το αρχαίο άγαλμα ζει, κινιέται αδιόρατα, συνεχίζοντας την παράδοση,
 ετοιμάζοντας τη μελλούμενη πορεία της τέχνης, ισορροπεί, σε αθάνατη μια
στιγμή, την τρισυπόστατη ροή του καιρού.
Όταν ένας Έλληνας ταξιδεύει στην Ελλάδα, το ταξίδι του έτσι μοιραία μετατρέπεται
 σ’ επίπονη αναζήτηση του χρέους. 
Πώς να γίνουμε κι εμείς άξιοι των προγόνων,
πώς να τη συνεχίσουμε, χωρίς να τη ντροπιάσουμε, την παράδοση της ράτσας μας;
Μια αυστηρή ασίγαστη ευθύνη βαραίνει τους ώμους σου, βαραίνει τους ώμους όλων
των ζωντανών Ελλήνων.
 Ακαταμάχητη μαγική δύναμη έχει το όνομα, όποιος γεννήθηκε στην Ελλάδα
 έχει το χρέος να συνεχίσει τον αιώνιο Ελληνικό θρύλο.
Ένα Ελληνικό τοπίο δε δίνει σ’ εμάς τους Έλληνες μιαν αφιλόκερδη ανατριχίλα ωραιότητας,
 έχει ένα όνομα το τοπίο - το λένε Μαραθώνα, Σαλαμίνα, Ολυμπία,
Θερμοπύλες, Μυστρά - συνδέεται με μιαν ανάμνηση, εδώ ντροπιαστήκαμε,
 εκεί δοξαστήκαμε, και μονομιάς το τοπίο μετουσιώνεται σε πολυδάκρυτη,
 πολυπλάνητη ιστορία.
 Κι όλη η ψυχή του Έλληνα προσκυνητή αναστατώνεται. Το κάθε Ελληνικό
τοπίο είναι τόσο ποτισμένο από ευτυχίες και δυστυχίες με παγκόσμιο αντίχτυπο,
Αιγαίο.

Ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη

Μύκονος

Πάρος

Η  Πύλη του Ηλιου -Ναός του Απόλλωνα (Πορτάρα) Νάξος
 Πρόκειται για την πιο επιβλητική «Πόρτα» των Κυκλάδων, τη γνωστή στους ντόπιους Πορτάρα . Το όνομα αυτής της Ιωνικού ρυθμού μαρμάρινης πύλης από υπέροχο Μάρμαρο Νάξου, βάρους 80 τόνων, διαστάσεων 54μ επί 28μ.
 Ήταν η πόρτα του ναού αφιερωμένου  στο θεό Απόλλωνα ! 
Ο θεός Απόλλων σχετιζόταν με τη Νεότητα και το Κάλλος (επειδή ως Ήλιος ξεπροβάλλει αιωνίως νέος την κάθε αυγή και στη συνέχεια με το φως του καταδεικνύει όλα τα επί γης ωραία και «θαυμαστά».
(Ν. Καζαντζάκη – «Αναφορά στον Γκρέκο»)
«Γλύκα μεγάλη είχε το νησί ετούτο, αγαθά τα πρόσωπα των ανθρώπων, σωροί τα πεπόνια, τα ροδάκινα, τα σύκα κι η θάλασσα ήρεμη.
 Κοίταζα τους ανθρώπους – ποτέ οι άνθρωποι αυτοί δεν τρόμαξαν από σεισμό ή από Τούρκο, και τα μάτια τους δεν καίγουνταν.
Εδώ η λευτεριά είχε σβήσει τη λαχτάρα για τη λευτεριά, κι η ζωή απλώνουνταν ευτυχισμένο κοιμάμενο νερό. Κι αν κάποτε ταράζουνταν, ποτέ δε σήκωνε τρικυμία. Ασφάλεια ήταν το πρώτο δώρο του νησιού που ένιωσα περιδιαβάζοντας στη Νάξο.»

Κλείσε τη φριχτήν ώρα του θανάτου τα μάτια, κι αν δεις τη Σαντορίνη, τη Νάξο, την Πάρο,
τη Μύκονο, θα μπεις χωρίς να μεσολαβήσει το χώμα, στον Παράδεισο.
Σίφνος, Παναγιά του Βουνού, 13-7-15-
Νίκος Καζαντζάκης