Σελίδες

Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021

Γιάννης Ρίτσος -Ίσως να ’ναι κι έτσι


«Άστε με το λοιπόν να μιλήσω όπως μου ’ρχεται για πράματα που δεν τα γράφει ποτέ καμιά Ιστορία, πράματα σιωπηλά, βαθιά, αμελημένα, αθώα, περιπαιχτικά, σημαδιακά, ερωτικά, παιδιάστικα, πονηρούτσικα, παμπόνηρα, βουλιαγμένα σαν Ατλαντίδες, τοιχογραφίες της Θήρας…». (Ίσως να ’ναι κι έτσι)

Απόσπασμα
[..]Όσο περνάν τα χρόνια τόσο οι παλιοί γνωστοί μας απομακρύνονται ο ένας απ’ τον άλλον. Οι άνθρωποι γίνονται περισσότερο κοινωνικοί και λιγότερο ανθρώπινοι. Χάνουν τις ιδιομορφίες τους, τα ιδιαίτερα προτερήματα και τα ελαττώματά τους· σχεδόν ισοπεδώνονται. Οι φιλίες μαραίνονται.
(…)

Και το περίεργο είναι πως εξωτερικά, στη συμπεριφορά τους, οι άνθρωποι μοιάζουν περισσότερο (ακόμη και στα κοστούμια τους και στη χτενισιά τους), σα να καταργηθήκανε οι διαφορές τους, κι όμως τώρα ακριβώς νιώθεις πως οι διαφορές τους αυξήθηκαν, κι όλοι τους χωρισμένοι με διαδοχικά κάθετα στρώματα τυπικότητας κι ευγενικής ψυχρότητας. Όπως άλλωστε και τα σπίτια.

(..)Κι οι άνθρωποι στριμωχτήκανε φαμίλιες και φαμίλιες μέσα σε τούτα τα κουτιά, κοντά κοντά, πλάι πλάι, κι ούτε γνωρίζονται κι ούτε βλέπονται ούτε χαιρετιούνται, κι αντίς για δέντρα έχουν κεραίες τηλεοράσεων, και μονάχα οι ολόσωμοι καθρέφτες των ασανσέρ κάτι κρατούν από μνήμες ερωτικών δωματίων…

(…) Κι όχι να πεις πως σήμερα δεν κουβεντιάζουν οι άνθρωποι – λόγια, άλλο τίποτα, άφθονα λόγια – μα δε συνομιλούν, δε λένε τίποτα δικό τους, προσωπικό, ιδιωτικό, ιδιαίτερο (και γι’ αυτό καθολικό), μόνο λόγια, ξένα, μηχανικά, δημοσιογραφικά, γενικού ενδιαφέροντος, μεγάλοι τίτλοι εφημερίδων, γιατί, πράγματι, ξεφυλλίζουν πολλές εφημερίδες διαβάζοντας μόνον τα κεφαλαία γράμματα και τα εγκλήματα και τις αυτοκτονίες, ακούν επίσης τις ειδήσεις των 9 ή και των 12 απ’ την τηλεόραση (έγχρωμη τώρα) – άνθρωποι επαρκώς ενημερώμενοι, πολύ π α ρ ό ν τ ε ς (εδώ και σήμερα), κι εντελώς α π ό ν τ ε ς απ’ τον εαυτό τους, απ’ το παρελθόν τους, το μέλλον τους και, φυσικά, απ’ το παρόν τους, μακριά απ’ τους άλλους..

Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιάννη Ρίτσου - "Ίσως να 'ναι κι έτσι"...

Ο ζεϊμπέκικος αρχικά ήταν καθαρά αντρικός χορός, αργός και βαρύς. Χορευόταν αποκλειστικά από άνδρες, σε κύκλο χωρίς να υπάρχει λαβή στα χέρια. Περιλάμβανε πού συχνά επίδειξη οπλομαχητικής και είχε τις ρίζες του σε αρχαίο θρακικό χορό. Στη Μικρά Ασία οι παλιοί αυτοί θρακικοί ρυθμοί εκτελούνταν με τα τοπικά έγχορδα όργανα. Με την πάροδο του χρόνου και τις έντονες ανατολίτικες επιρροές άρχισαν να χρησιμοποιούνται και κάποιες ελλάσωνες μουσικές κλίμακες.

Έτσι η μουσική εξελίχθηκε ακολουθώντας το χρώμα της Μικράς Ασίας και διαφοροποιήθηκε αρκετά. Το ίδιο ακολούθησε και στον χορό. Σιγά σιγά έχασε την ομαδική κυκλική του μορφή και εξελίχθηκε σε έναν μάλλον μοναχικό χορό. Κράτησε όμως τα βασικά χαρακτηριστικά του και τον μοναδικό ρυθμό του, τα 9/8. Αυτή είναι και η ομορφιά του. Ο χαρακτηριστικός, έντονος και ιδιαίτερος ρυθμός του..

Ο ζεϊμπέκικος είναι χορός λεβέντικος και μοναχικός βασισμένος στον αυτοσχεδιασμό. Ένας καλός χορευτής πρέπει να ξέρει αυτά τα λίγα παραδοσιακά βήματα που έχουν σωθεί μέχρι τις μέρες μας, να γνωρίζει και να μπορεί να ακολουθήσει το χαρακτηριστικό ρυθμό του Ζεϊμπέκικου και να χορεύει εκφραστικά και δυνατά ώστε να μπορεί να σταθεί μόνος του στον χορό.

Καμιά φορά τυχαίνει να ξυπνάς μ' ένα προαίσθημα μακρινής ευτυχίας ή επιτυχίας, τρίβεις τα μάτια σου, κοιτάς το παράθυρο, ψάχνεις για κάτι που να επαληθεύει το προαίσθημά σου. Το φως είναι απαλό και σοβαρό. Δε σου είχε υποσχεθεί τίποτα. Δε σου επιτρέπει να το ανακρίνεις. Γυρίζει απ' το γαλάζιο στο ρόδινο κι ύστερα στο χρυσό. Κάτω απ' τα όμορφα χρώματα μαντεύεις το πλατύ κενό που δεν επικυρώνει τις καλές σου διαθέσεις. Ανοίγεις διάπλατα το παράθυρο. Ήλιος. Οικιακός ουρανός. Κι ένα μικρό σύννεφο άσπρο. Ίσως αυτό. Πλένομαι βιαστικά για να προφτάσω κάτι, δεν ξέρω τι. Και το νερό, τόσο δροσερό, συνεργατικό, δίνει ένα επιχείρημα στην αναμονή σου. Ψήνω τον καφέ μου είμαι ευχαριστημένος απ' τον εαυτό μου νοικοκυράκος, αυτεξούσιος κι ομορφούλης. [...]